Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi, Hukuk Fakültesi, Özel Hukuk Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2023
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Abdullah Arslan
Danışman: Şengül Al Kılıç
Özet:
Çek, uygulamada sıklıkla başvurulan bir ödeme yöntemi olduğu gibi, TTK ve
ÇekK kapsamında yer alan düzenlemeler de göz önünde bulundurulduğunda kapsamlı
ve ayrıntılı hükümleri bünyesinde barındıran bir kambiyo senedi türüdür. Çekin geçerli
olabilmesi için, Kanun’da öngörülen sıkı şekil şartlarına riayet edilmesi gerekmektedir.
Çekin karşılıksız çıkması neticesinde Kanun’da öngörülen yaptırımlara tabi
tutulabilmesi için öncelikle Kanun’un aradığı şekil şartlarına uygun olarak
düzenlenmesi gerekmektedir. Şekil şartlarına uygun bir şekilde düzenlenmiş olan çek,
süresi içinde yetkili hamil tarafından ibraz edildiği halde çek hesabında kısmen veya
tamamen yeterli karşılığı bulunmadığı için ödenememesi durumunda karşılıksız çek
düzenlenmiş olacaktır. Hukukumuzda karşılıksız çek düzenlemenin hem hukuki hem de
cezai yaptırımları bulunmaktadır. Karşılıksız çek düzenlemenin hukuki neticesi olarak
yetkili hamile, Kanun’da öngörülen usule uyması koşuluyla, müracaat borçlularına karşı
başvuru (müracaat) hakkı tanınmıştır. Karşılıksız çek düzenlemenin cezai yaptırımları
ise, çek hukuku alanında geçmişten günümüze değin üzerinde en fazla değişikliğin
yaşandığı alanlardan birini oluşturmaktadır. Hâlihazırda yürürlükteki mevzuat
düzenlemelerine göre karşılıksız çek düzenleme, bir “suç” olarak kabul edilmiştir.
Çalışmamızda, çekin karşılıksız olarak nitelendirilmesi için Kanun’da aranılan
şartlar üzerinde durulmuş, karşılıksız çekin hukuki ve cezai yaptırımlarına yer verilerek
bu konuda öğreti ve uygulamadaki görüşlere ve var olan tartışmalara değinilerek
vardığımız sonuçlar ifade edilmeye çalışılmıştır.