Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2023
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: FATİME AKKAŞ
Danışman: Halil Baltacı
Özet:
Anadolu’da dini ve sosyal hayatı etkileyen birçok tarîkat etkin olmuştur. Bu tarîkatlardan biri de XIX. yüzyılda faaliyet gösteren Nakşibendiyye tarîkatının kollarından olan Hâlidîlik’tir. Erzincan, Hâlidî kolun etkisinde kalarak tasavvufî hayatın yaşandığı Anadolu’nun önemli şehirlerindendir.
Erzincan’da Halidî kolun önemli temsilcileri arasında Muhammed Sâmî el-Erzincânî, halifesi Beşir Efendi ve Dede Paşa yer alır. Çalışmamıza konu olan “Dede Paşa” lakaplı Mûsâ Baştürk, Bayburt’ta doğmuş, Erzincanlı Muhammed Beşir Efendi’nin manevi terbiyesinde yetişmiş, kendisinden sonra 1932-1973 yılları arasında Erzincan başta olmak üzere Anadolu’nun birçok şehrinde önemli irşat vazifelerinde bulunmuş bir mutasavvıftır.
Bu çalışmada Dede Paşa’nın hayatı ve tasavvuf anlayışı, kayıtlı sohbetleri dinlenerek, sohbetlerinde bizzat bulunan bulunan kişilerle yapılan bire bir görüşmelerden yola çıkılarak ortaya konulmaya çalışılmış, bu bağlamda bazı tasavvufî mesele ve kavramlara dair görüşleri değerlendirilmeye çalışılmıştır.