Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: OSMAN GÜRCAN
Danışman: Muhammed Köse
Özet:
Osmanlı Devleti’nin kayıt sistemi; Tahrir Defterleri ile başlamış olup Avarız
kayıtları, Temettuat Defterleri ile bu sistem devam etmiştir. Bunların neticesi olarak
XIX. yy.’da yapılmaya başlanan nüfus sayımları ile de Nüfus Defterleri ortaya
çıkmıştır. Osmanlı Devleti’nde modern anlamda ilk nüfus sayımı 1831 tarihinde
yapılmıştır. Bu tarihten önce çeşitli dönemlerde vergilendirme amacıyla sayımların
yapıldığı görülmektedir. Bu sebeple, yapılan ilk sayımlar, sayımın yapıldığı bölgenin
genel yapısı hakkında detaylı bilgiler içermemektedir. Ancak 1831 yılından itibaren
yapılan nüfus sayımları neticesinde elde edilen defterler; dönemin sosyo-ekonomik,
idari ve demografik yapısı hakkında oldukça önemli bilgiler ihtiva etmektedir.
Bu çalışma, 1841 tarihli ve 2611 numaralı Eğin (Kemaliye) Kazası’na ait nüfus
defterinin derinlemesine tahlil ve analizi sonucunda elde edilmiştir. Buna göre defterde
kayıtlı Müslüman erkek nüfusun; isimleri, lakapları, unvanları, meslekleri, yaşadıkları
hastalıklar, sosyal statülerini belirten unvanlar, yaşları, askerlik durumları ile sair
özellikleri ele alınmıştır. Bu bağlamda defterin transkripti yapıldıktan sonra buradan
elde edilen veriler, konu bütünlüğüne katkı sağlayacak şekilde tablolar halinde
verilmiş ve okuyucunun hizmetine sunulmuştur.