Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Temel İslam Bilimleri, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2023
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: OSMAN AYKUTLUĞ
Danışman: Zeynep Nermin Aksakal
Özet:
Bir toplumun,
aynı asır içerisinde câhiliye döneminden saadet asrı dönemine geçiş sürecini ve
Medenî ayetlerin bu geçiş sürecine etkisini ele alan bu çalışma üç bölümden
oluşmaktadır. İlk bölümde ahlâkın kavramsal analizi yapılmış, ahlâkın ilişkili
olduğu alanlar belirtilmiş ve İslâm toplumun teşekkül ettiği Medine
coğrafyasının hicretten önceki haliyle ilgili bilgiler verilmiştir. İkinci ve
üçüncü bölümlerde ise Medenî ayetlerdeki emredilen ve sakındırılan ahlâkî
ilkeler, câhiliye dönemindeki algısı ve Mekkî ayetlerdeki karşılıklarıyla
beraber ele alınmıştır. Bir toplumun zihnindeki ahlâkî kavram algısının
değişimi, semantik yöntem kullanılarak açıklanmıştır. Ayrıca bu bölümlerde ilk kez
Medenî ayetlerde vurgulanan ahlâkî esaslar da belirtilmiştir.
Ahlâkî esaslar
gerek Mekkî gerek Medenî ayetlerde defaatle vurgulanmıştır. Fakat bu konuda
dikkat çeken husus, Mekkî ayetlere kıyasla Medenî ayetlerde ahlâkî esasların,
toplumsal hayata yönelik daha geniş anlam sahasında zikredilmesidir. Ayrıca
Mekkî ayetlerdeki ahlâkî esaslar, genel olarak bireysel hayata yönelik öğütler
niteliğindeyken, Medenî ayetlerde zikredilen ahlâkî esaslar ise bir toplumu
ihya eden sosyal düzen kuralları ve devlet kânunları niteliğindedir.