Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2024
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Ayşe Mine UÇAR
Danışman: İsak Emin Aktepe
Özet:
Allah
Teâlâ Kur’ân-ı Kerîm’i indirirken ve Hz. Peygamber (sav) İslâm’ı tebliğde
bulunurken birtakım hükümlere ve konulara öncelik vermişlerdir. Kur’ân-ı Kerîm,
23 yılda yaşanan olaylara ve olgulara binaen peyderpey Hz. Peygamber’e (sav)
indirilmesi, Mekke’de indirilen hükümler ile Medine’de indirilen hükümler
arasında belirgin farklılıklar bulunması, Kur’ân-ı Kerîm’de bazı âyet ya da
sûrelerin indirilme sebeplerinin olması ve kimi zaman bir hükmün başka bir
hükümle kaldırılması bazı konulara öncelik verildiğinin açık delilidir.
Mekke
döneminde imanî ilkeler tüm durumlara öncelenmiştir. Dinin en temelinin itikad
olduğu ortaya konulmuştur. Allah Teâlâ’nın varlığı, birliği, kudreti, âhiret
gününe iman ve peygamberlere iman Mekkîsûrelerde en çok ele alınan
konulardandır. Mekkî sûreler de imanî ilkeler dışında en çok söz edilen diğer
bir husus ahlâktır. Dünya hayatına tamah etmemek, takvâ sahibi bir mümin olmak,
gerektiği durumlarda sabır ve sebat gösterebilmek, cimrilik yapmamak, eli açık
gönlü geniş olmak, böbürlenmemek ve başka kimseleri ezmemek, adaletli
davranmak, yaratılışta tüm insanların eşit olduğunu ve eşitliği hak ettiği
bilmek, ölçüde ve tartıda hakkaniyetli olmak, yetimleri ve yardıma muhtaçları
gözetmek, anne ve babaya iyi davranmak temel ahlâkî değerlerdendir. Medeni
sûrelerde ise en çok cihadın, Allah Teâlâ için çabalamanın üzerinde durulmuş ve
öncelenmiştir. Bu sûrelerde İslâm dinin ibâdât ve muamelât kısmı
tamamlanmıştır.