Sosyal bilgiler dersinde düşünmeyi ve sorgulamayı öğretmek: Çocuklar için felsefe eğitimi


Creative Commons License

Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2024

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ZEHRA BETÜL ŞİŞMAN

Danışman: İhsan Ünlü

Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu

Özet:

Bu araştırmanın temel amacı, Sosyal Bilgiler dersinde Çocuklar İçin Felsefe (P4C) Eğitimi programının uygulanmasının, 7. sınıf öğrencilerinin eleştirel düşünme becerileri, vatandaşlık algıları ve akademik başarıları üzerindeki etkisini tespit etmektir. Araştırmada, karma yöntem desenlerinden müdahale/deneysel desen tercih edilmiştir. Araştırmanın veri toplama sürecinde, nicel aşamada "Demografik Bilgi Formu", "Cornell Eleştirel Düşünme Testi (X Düzeyi)", "Vatandaşlık Algısı Ölçeği", "Akademik Başarı Testi" kullanılmıştır. Nitel aşamada ise, ses kayıtları, etkinlik kâğıtları, gözlem formu, yansıtıcı öğrenci günlüğü, araştırmacı günlüğü kullanılmıştır. Araştırma verilerinin analizinde nicel veriler için bağımlı gruplar t-testi ve Wilcoxon testi; nitel veriler için ise tematik analiz ve içerik analizi kullanılmıştır. Araştırma sonuçları, kontrol grubundaki öğrencilerde anlamlı değişiklik göstermezken deney grubundaki öğrencilerin eleştirel düşünme becerilerinde, vatandaşlık algılarında (demokratik vatandaşlık) ve akademik başarılarında kayda değer gelişmeler olduğunu göstermektedir. Bunun yanı sıra deney grubu öğrencilerinde yaratıcı düşünme, özenli düşünme ve iş birliğine dayalı düşünme becerilerinde de gelişme kaydedildiği tespit edilmiştir.