5. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin tema ve konu uygunluğunun öğretmen görüşlerine göre incelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Özcan Canpolat

Danışman: Cemşems Tümer

Özet:

Millî Eğitim Bakanlığı 2018-2019 eğitim-öğretim yılından itibaren yeni Türkçe Dersi Öğretim Programı'nı uygulamaya başlamıştır. Bu çalışmada yeni programa göre hazırlanmış olan 5. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin temasının metinlerin ders kitabında verildiği tema ile uyumlu olup olmadığını; metinlerin konusunun, ana duygusunun/ana düşüncesinin belirginliğini ve ayrıca öğrencilerin bu metinlerin konusunu ve ana duygusunu/ana düşüncesini belirlemede ne derece güçlük çekebileceğini belirlemek ve böylece bu metinlerin ders kitaplarında yer alabilmeye uygun olup olmadığı hakkında bir sonuca ulaşmak amaçlanmıştır. İncelenmek üzere ders kitabında her temadan rastgele olmak üzere toplam sekiz metin seçilmiştir. Bu metinlerle ilgili soruları yanıtlayacak Türkçe öğretmenleri ise Erzincan'da görev yapanlardan ve gönüllü olanlardan seçilmiştir. Bu çalışmada veriler, Miles-Huberman formülüne göre analiz edilmiştir. Formüle göre yapılan analizin içsel tutarlılığının olduğu belirlenmiştir. Tema ve ana duygu/ana düşünce kavramları birbiriyle doğrudan bağlantılı kavramlar olduğu için IV araştırma soruları içinde metinlerin ana duygusu/ana düşüncesiyle ilgili sorulara da yer verilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre ders kitaplarında yer alan metinlerden üç tanesinin ders kitabında doğru tema başlığı altında yer almadığı, metinlerden iki tanesinin de konu ve ana duygusunun/ana düşüncesinin belirgin olmamasından ve öğrencilerin bu metinleri anlamakta çeşitli nedenlere bağlı olarak zorlanacaklarından ötürü 5. sınıf Türkçe ders kitabı için uygun metinler olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Öğrencilerin metinlerin konusunu ve ana duygusunu/ana düşüncesini belirlemede zorlanma nedenleri arasında metinden kaynaklı nedenler daha fazladır. Ayrıca tema ve konu kavramları zaman zaman birbirinin yerine kullanılmaktadır, bu iki kavramın ayırt edici özelliklerine dikkat edilmemektedir. 2018 Türkçe Dersi Öğretim Programı'nda da benzer durumlar vardır. Bu çalışmada programda tema ve konu sözcüklerinin kullanımı konusunda birtakım eleştirilere ve çözüm önerilerine yer verilmiştir.