CİMİN ÜZÜM YAPRAĞI KULLANILARAK YEŞİL SENTEZ YÖNTEMİYLE ELDE EDİLEN GÜMÜŞ NANOPARTİKÜLÜNÜN GENOTOKSİK ETKİSİNİN KANAT BENEK TESTİ İLE BELİRLENMESİ


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Gürhan BAYĞU

Danışman: Deniz Altun Çolak

Özet:

Günümüzde nanopartiküllerin bitki özleri ile biyosentezi çok önemli bir araştırma alanı olmuştur. Yeşil sentez, hem üretimde maliyet azalması hem de çevre dostu yaklaşım nedeniyle diğer sentez yöntemlerinden bir adım öndedir. Bu nedenlerle araştırmamızda kullanılan gümüş nanopartikülünün eldesi için doğa dostu yeşil sentez yöntemi seçilmiştir. Bu çalışmada öncelikle gümüş nanopartiküller (AgNP(b)), UV-Vis spektroskopisi, X-ışını kırınımı (XRD), taramalı elektron mikroskopisi (SEM), enerji dağılım X-ışını spektrometresi (EDX) ve Fourier dönüşümlü kızılötesi spektroskopisi (FTIR) ile karakterize edilmiştir. Sonraki aşamada, kimyasal olarak üretilmiş gümüş nanopartiküller (AgNP(k)) ile Cimin üzüm yaprağı kullanılarak yeşil sentez metodu ile elde edilen gümüş nanopartiküllerin (AgNP(b)) Drosophila melanogaster’in transheterozigot larvaları üzerinde olası toksik ve genotoksik etkileri araştırılmaya çalışılmıştır. Bu amaçla, resesif flare (flr3) ve multiple wing hair (mwh) belirleyici genlerini üçüncü kromozomlarında taşıyan 72±4 saatlik larvalar kullanılmıştır. Larvalar, farklı konsantrasyonlarda (1,25; 2,5 ve 5 mg/mL) AgNP içeren besin ortamına alınarak kronik olarak beslenmiştir. AgNP’lerin genotoksik etkileri, uygulama sonunda larvalardan çıkan sineklerin kanat imajinal disk hücrelerindeki genetik değişimler (mitotik rekombinasyon, ayrılmama, delesyon ve nokta mutasyon) sonucunda oluşan mutant trikomlara göre değerlendirilmiştir. Mutant klon değerlendirmeleri, küçük tek tip, büyük tek tip ve ikiz klon sınıflandırmaları esas alınarak yapılmıştır. Somatik mutasyon ve rekombinasyon test yöntemiyle yeşil sentez ile elde edilen AgNP’nin genotoksik etkili olmadığı belirlenmiştir.