Akademik Veri Yönetim Sistemi
ASSAM Uluslararası Hakemli Dergi, sa.14, ss.358-375, 2019 (Düzenli olarak gerçekleştirilen hakemli kongrenin bildiri kitabı)
Günümüzde küresel şirketler ekonomi piyasasında oldukça önemli bir yer kapsamaktadır. Küreselleşmenin olumlu etkileriyle birlikte ülkelerinin egemenlik haklarından olan vergilendirme hakkına yönelik meydana gelen aşınma hasebiyle olumsuz bir yönü de bulunmaktadır. Devletlerin elde etmesi gereken vergilerin aşınması ülke ekonomisine zarar verdiği gibi mükellefler arası eşitsizliğe de sebep olmaktadır. Uluslararası alanda mükellefler tarafından yapılan vergi kaçakçılığı ve vergiden kaçınma durumlarını engellemeye ilişkin olarak devletler ve uluslararası kuruluşlarca birçok çalışma yapılmaktadır. Bu alanda yapılan çalışmalardan bir tanesi de OECD bünyesinde düzenlenen çok sayıda devletin taraf olduğu Vergi Konularından Karşılıklı İdari Yardımlaşma Anlaşmasıdır. Ülkemiz de gerekli iç hukuk işlemlerini tamamladıktan sonra sözleşmeye 2017 itibariyle taraf olmuştur. Bu anlaşmanın maddelerinden birine göre mükelleflerin mal varlığına ilişkin bilgiler diğer devletin yetkili kurumlarına toplu olarak gönderilmektedir. Amacı her ne kadar uluslararası alanda yapılan vergi kaçakçılığını önlemek olsa da mükellefin temel hak ve hürriyetlerin dokunan bir madde olması hasebiyle incelenmesi gerekli olan bir maddedir. Kişilerin kişisel verilerinin güvenliği en temel haklarından biridir. Ancak anlaşma düzenlemesine göre mükelleflerin bilgileri diğer devletlerle paylaşılacaktır. Bu paylaşım kişi haklarının korunması gereği diğer devlet tarafından gizli tutulmak zorundadır. Ancak gerek temel hak ve hürriyetler bakımından gerekse mükellef hakları bakımından konunun incelenmesi ve amacına aykırı kullanılmaması adına hukuki temelin doğru oturtulması gerekmektedir.
Çalışmamızda ülkelerce mükellefe ait ve anlaşmada geçen bilgilerin toplu gönderilmesine ilişkin düzenleme iç hukukumuzdaki yasal düzenlemeler çerçevesinde incelenmektedir. İç hukukumuzdaki mükellef haklarını düzenleyen hükümler, Vergi Usul Kanunu 148-152. maddeleri arasında düzenlenen bilgi toplama yöntemleriyle alakalı düzenlemeler ile kişisel bilgilerin korunmasına yönelik düzenlemeler ile toplu bilgi değişimine ilişkin düzenlemenin sistematik bir incelenmesi yapılarak maddenin hukuka ve kanunlara uygunluğu ortaya konulmaya çalışılacaktır.