Avrupa'nın En Kirli Şehrinde Hava Kirliliği Dikkate Alınarak En Uygun Uçağın Belirlenmesi

Kılıç U.

6. International Ankara Multidisciplinary Studies Congress, Ankara, Türkiye, 13 - 14 Ekim 2023, ss.1336-1337

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Ankara
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.1336-1337
  • Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

İsviçre merkezli hava kalitesi teknolojisi şirketi IQAir’in 131 ülke ve 7323 şehirde, 2022 için havadaki ortalama partikül madde (PM2,5) konsantrasyonuna (μg/m³) göre yaptığı çalışmaya göre Avrupa'nın en kirli şehri 53,0 μg/m³ PM2,5 konsantrasyonu ile Iğdır şehri olmuştur. Bunun sebepleri arasında Iğdır ilinin etrafının dağlarla çevrili bir mikroklima bölgesi olması, Ermenistan sınırına yakın bulunan Metsamor Nükleer santralinin yaydığı emisyonlar, artan betonlaşma, egzoz salınımları, doğalgazın sınırlı kullanımı ve kalitesiz kömür kullanımı gibi nedenler bulunmaktadır. PM2,5 konsantrasyonu, çapı 2,5 mikrona kadar olan ince parçacıklı aerosol parçacıklarının miktarını tanımlar. Dünya sağlık örgütünün (WHO) yayınladığı rapora göre solunabilir hava içindeki PM2,5 oranı en çok 5,0 μg/m³ olmalıdır. Bu durum Iğdır kentinde canlı sağlığını yüksek derecede tehdit etmektedir. Bu çalışmada Iğdır ilindeki hava kirliliğinin havacılık kaynaklı emisyonlarının incelenerek kentin emisyon düzeyinde bir azaltma sağlanmaya çalışılmıştır. Bu kapsamda 2023 yılı için kış ve ilkbahar aylarında Iğdır ilinde gerçekleşen uçuşlarda uçak başına yolcu yoğunluğunun az olduğu görülmüştür. Havacılık kaynaklı emisyonları azaltmaya yönelik olarak ilgili aylar için dar gövdeli yolcu uçakları yerine daha küçük boyutlu bölgesel jetlerin kullanımı ile elde edilen yakıt tasarrufu ve emisyon miktarları incelenmiştir. Uçaklar için yakıt tüketiminin ve gaz emisyonlarının hesaplanmasında EUROCONTROL tarafından geliştirilen Entegre Uçak Gürültüsü ve Emisyonları Modelleme Platformu (IMPACT) kullanılmıştır. Bulgular, havayollarının uçuşlarını yakıt tasarrufu ve çevresel maliyetler gibi parametreleri göz önünde bulundurarak yapabilmesine olanak sağlamaktadır. Ülkemizde havacılık kaynaklı emisyon vergisi uygulaması bulunmadığından, Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü (SHGM) acil olarak emisyon vergilendirmesi yapmalı ve Iğdır ili gibi kirlenmenin yüksek olduğu şehirlerde en uygun uçağın seçilmesini sağlayarak havacılık kaynaklı emisyonların azaltılmasını sağlamalıdır. Bu çalışmanın havayolu işletmecilerine yakıt tüketimi ve emisyon parametrelerine göre filo seçimi konusunda yol gösterici olması beklenmektedir.