10. Uluslararası Sosyal Bilgiler Eğitimi Sempozyumu, Rize, Türkiye, 9 - 11 Haziran 2022, ss.168-169
Farklıların hâkim olduğu ve kültürel olarak çeşitli olan dünyada, bir takım sosyal çatışmalar
yaşanmaktadır. Farklılıklara saygıyı ve farklılıklara saygı stratejilerini öğretmek gelecekte yaşanacak
sorunların önüne geçebilir. Bireysel farklılıkların zenginlik olduğu, bunun benzersiz katkıları olduğunu
fark ettirmek ve bilinçli bir toplum oluşturmak gereklidir ve bunun büyük ölçüde yolu eğitimdir. Sosyal
Bilgiler çocukların dünyayı anlamalarına yardım eder. Farklı kültürleri, farklı sosyal yapıları tanıtır,
sosyal farkındalık ve hoşgörü gibi ortak yaşamın değerlerini kazandırır. Bu bağlamda bu araştırmada
ortaokul öğrencilerinin farklılıklara saygı değeri düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi
amaçlanmıştır.
Araştırmanın çalışma grubu, 2016-2017 eğitim öğretim yılında Malatya il merkez ortaokullarında 6. 7.
ve 8. sınıfta öğrenim gören 197 kız ve olan 226 erkek olmak üzere toplam 423 öğrenci oluşturmuştur.
Çalışmada betimsel model tarama çalışması yapılmıştır. Veri toplama aracı olarak sosyodemografik
özelliklerini kapsayan verilerini toplamak amacıyla “kişisel bilgi formu” ve Ersoy (2013) tarafından
geliştirilen “Farklılıklara Saygı Değeri Ölçeği” kullanılmıştır. Kolmogorov-Smirnov (K-S) normallik
testi sonucu verilerin normal dağılım göstermediği tespit edilmiş, bu nedenle parametrik olmayan
istatistiksel teknikler kullanılmıştır. Analizler ise Mann-Whitney U testi ve Kruskall-Wallis H testleri
ile analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda kategorileşme ve öfke kontrolü değişkenlerinin cinsiyete göre
istatistiki olarak anlamlı farklılık göstermediği, ancak, farkındalık, kabullenme, tahammül etme, alay
etme, değer verme, saygı ve farklılıklara saygı değeri cinsiyete göre istatistiki olarak anlamlı bir farklılık
gösterdiği tespit edilmiştir. Bu sonuçlara göre; kız öğrencilerin farkındalık, kabullenme, tahammül etme,
alay etme, değer verme, saygı ve farklılıklara saygı düzeylerinin erkek öğrencilerden yüksek olduğu
belirlenmiştir. Diğer yandan farkındalık, kategorileşme, kabullenme, alay etme, değer verme, saygı ve
farklılıklara saygı değeri değişkenlerinin sınıf düzeyine göre istatistiki olarak farklılaşmadığı, ancak,
tahammül etme ve öfke kontrolü değişkenleri sınıf düzeyine göre istatistiki olarak anlamlı farklılık
göstermekte olduğu, buna göre 8. sınıfta okuyan öğrencilerin tahammül etme; 6. sınıfta okuyan
öğrencilerin ise öfke kontrolü düzeylerinin üst sınıflarda okuyan öğrencilere göre daha yüksek olduğu
görülmüştür.