Akademik Veri Yönetim Sistemi
6th International Academic Student Studies Congress, İzmir, Türkiye, 23 - 24 Nisan 2022, ss.444
Dünya üzerinde tarım ürünlerine
artan ihtiyaç sebebiyle verimi artırmak için faydalanılan pestisitlerin kullanımı
gün geçtikçe artmaktadır. Türkiye’de son 10 yılda ekilen tarım arazisi 39,122
bin hektardan 37,817 hektara düşmüştür. Bu düşüşün aksine nüfus 71 milyondan 82
milyona yükselmiştir. Bu duruma paralel olarak ülkemizde pestisit kullanımının
giderek arttığı görülmektedir. Kullanılan pestisit miktarının %20 gibi büyük
bir kısmını ise herbisitler oluşturmaktadır. Herbisitlerin toksik etkiye sahip
olduğu, DNA ve gen ifadesini geri dönüşümsüz olarak bozduğu bilinmektedir.
Pendimetalin tahıl, baklagiller ve sebze üretiminde yabani otlara karşı yaygın
olarak kullanılan bir herbisittir. Moleküler markırlar, DNA seviyesindeki
genotoksik ve mutajenik etkileri belirlemek amacıyla sıklıkla kullanılmaktadır.
Literatürde pendimetalinin genotoksik etkisinin IRAP yöntemiyle ortaya
konulduğu bir çalışma mevcut değildir. Bu çalışmada pendimetalinin meydana
getirdiği negatif etkiler üzerine askorbik asidin etkisinin belirlenmesi
amaçlanmıştır. Çalışmada çimlendirilmiş buğday
tohumlarına artan dozda (0, 0.033, 0.044, 0.055 ve 0.066 g kg−1) uygulanan
pendimetalinin meydana getirdiği genetik ve epigenetik değişiklikler ve 2
farklı dozda (50 ve 100 ppm) uygulanan askorbik asitin bu değişikliklere etkisi
belirlenmiştir. IRAP analizinde LTR6150, 3LTR-5, NIKITA, 5LTR1 ve
SUKKULA primerleri kullanılmıştır. IRAP
bantları TotalLab TL120 bilgisayar yazılım programı ile değerlendirilmiştir.
Buğdayda uygulanan pendimethalin doz artışına bağlı olarak DNA hasarına
yol açması sonucu GTS (Genomik Kararlılık Sabitliği) oranının azaldığı,
uygulanan askorbik asidin ise DNA hasarına pozitif yönde etkisi olduğu görülmüştür.