IGDIR INTERNATIONAL APPLIED SCIENCES CONGRESS, Iğdır, Türkiye, 14 - 15 Nisan 2021, ss.147-159
Son yıllarda gündeme gelen en yenilikçi konulardan biri insan fizyolojisi ve metabolizması
üzerinde etkili olan, hastalıklardan korunmaya ve sağlıklı bir yaşam sürmede etkili olan
fonksiyonel gıdalar olmuştur. Yaşam standartlarının artması, yaş ilerledikçe daha az sağlık
sorunları ile karşılaşmak amacıyla tüketiciler sağlıklı bir yaşam için beslenmenin yanında ilave
yarar sağlayacak ürünlere yönelmişlerdir. Tüketiciler bu amaçla fonksiyonel gıdalara ağırlık
vermişlerdir. Fonksiyonel gıdalar mineraller, antioksidanlar, lifler, prebiyotikler gibi insan
sağlığına yararlı bileşenlerden oluşmaktadır. Fonksiyonel özellikleri açısından kilo verme,
soğuk algınlığı, kalp sağlığı, kemik sağlığı, kanserden korunma, şeker hastalığı gibi genel
sağlığa fayda sağlamasından dolayı tüketicilerin dikkatini giderek artan bir şekilde çekmeye
devam etmektedir. Fonksiyonel gıdalar içerisinde domates, sarımsak, ekinezya, lahana, brokoli,
karnabahar, brüksel lahanası, soya gibi bitkisel kaynaklı gıdalar ve sindirilmeden kolona kadar
gelebilen ve seçici olarak prebiyotiklerin gelişmesini destekleyen prebiyotik maddeler
sayılabilir. Küreselleşme ile birlikte tüketicilerin bilgiye ve dünya üzerinde üretilen tüm
ürünlere kolayca ulaşabilmesi, hayat standartlarında iyileşme meydana gelmesi ile pazardan
beklentilerin artmasına sebep olmuştur. Fonksiyonel gıdalar da tüketicilerin kabul edip talebini
hızla artırdığı ürünler içerinde yer almıştır. Bu çalışmada, fonksiyonel gıdanın tanımı,
özellikleri, bileşenleri ve bulundukları ürünler hakkında bilgi verilmesi ve literatürde tüm
tüketicilerin fonksiyonel gıda tüketimini etkileyen faktörler dışında sağlık çalışanlarının adı
geçen gıda tüketimlerini etkileyen faktörleri belirlemek amacıyla, faktör analizi yapılması
amaçlanmıştır. Araştırma İstanbul Göztepe Prof Süleyman Yalçın Şehir Hastanesi çalışanlar ile
yüz yüze yapılan görüşmeler ile elde edilen anket verilerine dayanmaktadır. Çalışmada
kullanılan veriler, 2021 yılı ocak-şubat aylarında 350 kişi ile görüşülerek elde edilmiştir. Ankete
katılanların fonksiyonel gıda tüketim oranı ile en çok hangi fonksiyonel gıdayı tükettikleri
belirlenmiştir. Böylece fonksiyonel gıda tüketimi ile aralarında ilişki olan ilgili faktörler tespit
edilmiştir. Fonksiyonel gıda tüketimi üzerine; meslek, yabancı dil bilgisi, aile birey sayısı,kişisel gelir ve fonksiyonel gıda bilgisi gibi faktörler beklenti doğrultusunda etki etmiştir.
Yapılan çalışma ile tüketici farkındalığının artırılması için bu ürünlerin tanıtımının yapılması,
bu konu ile ilgili olarak literatürdeki boşluğun doldurulması sağlanmıştır.
In recent years, one of the most innovative issues that have come to the agenda has been
functional foods that are effective on human physiology and metabolism, preventing diseases,
and living a healthy life. In order to increase the living standards and to encounter less health
problems as the age gets older, consumers have turned to products that will provide additional
benefits in addition to nutrition for a healthy life. For this purpose, consumers have focused on
functional foods. Functional foods consist of components that are beneficial to human health
such as minerals, antioxidants, fibers, and prebiotics. In terms of its functional properties, it
continues to attract the attention of consumers increasingly due to its benefits to general health
such as weight loss, colds, heart health, bone health, cancer prevention, and diabetes. Among
the functional foods, plant-based foods such as tomato, garlic, Echinacea, cabbage, broccoli,
cauliflower, Brussels sprouts, soy and prebiotic substances that can reach the colon without
digestion and selectively support the development of prebiotics can be counted. With the
globalization, consumers' easy access to information and all products produced in the world has
led to an increase in their expectations from the market with improvement in living standards.
Functional foods have also taken their place among the products that consumers accept and
rapidly increase their demand. In this study, it is aimed to provide information about the
definition, characteristics, components and products of functional food and to determine the
factors that affect the mentioned food consumption of healthcare workers except for the factors
that affect the functional food consumption of all consumers in the literature. The research is
based on survey data obtained through face-to-face interviews with Istanbul Goztepe Prof
Suleyman Yalcin City Hospital employees. The data to be used in the study were obtained by
interviewing 350 people in January-February 2021. The functional food consumption rate of
the respondents will try to determine which functional food they consume the most. Thus, the
relevant factors associated with functional food consumption were identified. On functional
food consumption, factors such as profession, knowledge of foreign languages, number of
family members, personal income and functional food knowledge affected the expectations.
With this study, it has been provided to promote these products in order to increase consumer
awareness and to fill the gap in the literature on this subject.