“Anadolu’da Yesevî Etkileri”


Parlak N.

The Main Goal of the “Mangılık El” Idea-Common Aim and Common Future, Almati, Kazakistan, 5 - 06 Aralık 2016, ss.58-78

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Almati
  • Basıldığı Ülke: Kazakistan
  • Sayfa Sayıları: ss.58-78
  • Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

XI. yüzyılın sonunda bugünkü Kazakistan’a bağlı Çimkent yakınlarındaki Sayram’da doğmuş ve XII. yüzyılda vefat etmiş olan Hâce Ahmed Yesevî, Orta-Asya’nın Müslümanlaşmasında rol oynadığı gibi öğrencileri/müritleri aracılığıyla da Anadolu’nun ve Balkanların Müslümanlaşmasını ve Türkleşmesini sağlamıştır. Anadolu’nun, Müslüman-Türk kimliğiyle mayalanmasında Yesevî’nin öğrencilerinin / alperenlerinin önemli bir rolü vardır. Bu ilk Müslüman Türk tarikatının müritleri, değişik zaman dilimlerinde çeşitli sebeplerle Anadolu’ya gelmiş, burada faaliyet göstermişlerdir. Anadolu’da; Bursa, İstanbul, Kırşehir, Yozgat, Sivas, Amasya, Tokat, Konya ve Diyarbakır gibi yerleşim merkezlerinde Yesevîlere ait türbe, tekke ya da zâviyeler bulunmaktadır. Bu da onların bu topraklar üzerindeki faaliyetlerinin ve etkinliğinin önemli bir göstergesidir.

Born in Sayram (today within the boundaries of Kazakhistan) around Çimkent late in 11th century and deceased in Yesi in 13th century, Hâce Ahmed Yesevi helped Islamization of Central-Asia as well as that of Anatolia and Balkans. Within this context, ipso facto Yesevi and his disciples played a key role in the build-up of Muslim Turkish identity in Asia Minor. The precursors of this very first disciples of Yeseviyye, arrived in Anatolia at different times for various motives, undertook preaching. In different major cities such as Bursa, Istanbul, Kırşehir, Yozgat, Sivas, Amasya, Tokat, Konya, Diyarbakır, shrines, lodges, zawiyas, which were built by them, point out the extent of their strong influence.