Akademik Veri Yönetim Sistemi
Türkiye Yüzyılında I. Uluslararası Türk Diasporası Sempozyumu, Erzincan, Türkiye, 14 Ekim 2024, (Özet Bildiri)
Balkan kelimesi 19. yüzyılın itibaren kullanılmakla birlikte Türkçe kökenli bir kelimedir. Sık ormanlarla kaplı
“sıradağ” anlamına gelmektedir. Balkan isminin bölgeye Türkler tarafından verildiği genel kabul görmektedir.
Bu yarımadanın Osmanlı literatüründeki ismi ise Rumeli‟dir. Balkan coğrafyasında bulunan Yunanistan,
Arnavutluk, Bulgaristan, eski Yugoslavya (Bosna-Hersek, Hırvatistan, Slovenya, Kuzey Makedonya, Sırbistan,
Karadağ, Kosova), Türkiye‟nin Avrupa‟daki toprakları ve Romanya‟nın da içinde bulunduğu siyasi alanı
imgelemektedir. Stratejik bakımdan mühim bir coğrafyada bulunan Balkanlar tarihsel, kültürel ve etnik
bakımdan Türkiye ile yakın iliĢki içerisindedir. 1789 yılında baĢlayan milliyetçi fikir akımlarının
yaygınlaĢmasıyla birlikte Balkanlar da etkilenmiĢtir. Milliyetçi fikir akımlarının yayılmasıyla Osmanlı
Devleti‟nde de çözülme baĢlamıĢtır. Nitekim Osmanlı Devleti‟nin dağılmasıyla beraber Türkiye Cumhuriyeti
(1923) kurulmuĢ ve imparatorluktan ayrılan ulus devletler ortaya çıkmıĢtır. Dolayısıyla Osmanlı Devleti
hakimiyeti altında yaĢayan Müslüman Türkler, Osmanlı Devleti yıkıldıktan sonra farklı kıtalarda ve baĢka
devletlerin egemenliğinde kalmıĢlardır. Balkanlar coğrafyasında birçok devlet kurulmuĢtur. Bu devletlerde
yaĢamlarını sürdüren Türkler ortak bir dilimde; etnik, kimlik, kültür, inanç ve benlik olguları etrafında Türk
Diasporasının temelini oluĢturmuĢtur. Türkiye, cumhuriyet rejimi ile yeni bir döneme evrilmiĢ özellikle
2000'lerden sonra yurtdıĢında yaĢayan vatandaĢlarıyla olan iliĢkilerini güçlendirmeye gitmiĢ ve onlarla daha
yakın iliĢkiler kurmaya çalıĢmıĢtır. Bu çalıĢmanın amacı; öncelikle diaspora kavramını kuramsal ve tarihsel
çerçevede, Osmanlı Devleti‟nden ayrılan ulus devletlerin ortaya çıkmasıyla Balkanlarda kalan Türklere dair
Türkiye‟nin diaspora politikasını incelemek, Türk Diasporasının Balkanlarda milli varlığa ve ulusal çıkarlara
katkıda bulunmasını sağlamak, etkili bir bellek oluĢturmak ve ulusal kimliği etnik olarak ortak bir zemine
dayandırarak inĢa etmektir. Nihai olarak bu çalıĢma Türkiye‟nin Balkan Diaspora Politikalarını merkeze alınarak
değerlendirilmiĢtir.