Akademik Veri Yönetim Sistemi
Uluslararası Bilim ve Eğitim Kongresi, Afyonkarahisar, Türkiye, 23 - 25 Mart 2018, ss.205
Çocuğun temel ihtiyacı olan oyun, geçmişten günümüze kadar işlevini farklı şekillerde yerine
getirmiştir. Önceleri oyun daha çok çocuklar arasında etkileşimsel olarak oynanırken, teknolojinin
yaşamımızda yaygın olarak yer almasıyla birlikte dijital oyunların çocukların oyun ihtiyacını
karşılamada etkin rol oynadığı görülmektedir. Yapılan araştırmalarda dijital oyunların problem çözme,
karar verme, mantık yürütme, yaratıcılık, odaklanma, hızlı düşünme, muhakeme ve el-göz
koordinasyonu gibi becerileri artırdığı belirlenirken; saldırganlık, okul çalışmalarına ilgi ve yönelimin
azalması, dikkat dağınıklığı, dil sorunları, sosyal-duygusal gelişimde yetersizlikler ve sağlık sorunları
gibi olumsuz etkiler bıraktığı tespit edilmiştir. Bu nedenle çocukların ne tür dijital oyun oynadıkları ve
dijital oyun oynama durumlarını etkileyen etmenlerin belirlenmesi, bu konuda önlemlerin alınması
konusunda yapılacak araştırmalara kaynak oluşturabilecektir. Bu bağlamda araştırmada, okulöncesi
eğitime devam eden 4-6 yaş grubu çocukların dijital oyun oynama durumları ile çeşitli değişkenler
arasındaki ilişkinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla araştırmaya Erzincan il merkezi ve Refahiye
ilçe merkezinde bulunan iki bağımsız anaokuluna devam eden 4-6 yaş grubu çocukların annebabalarından basit seçkisiz yöntemle belirlenen 84 katılımcı araştırmaya dahil edilmiştir. Araştırmada
veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından geliştirilen, açık uçlu sorulardan oluşan “Dijital Oyun
Anket Formu” kullanılmıştır. Anket formunda anne-babaların ve okulöncesine devam eden
çocuklarının kişisel bilgilerini, çocukların dijital oyun oynama durumları ve oynadıkları dijital oyunları
belirlemeye yönelik sorular yer almaktadır. Anket formu, ebeveynler çocuklarını almaya geldiğinde
kendilerine teslim edilmiş ve ebeveynler doldurduktan sonra aynı yolla anketler toplanmıştır.
Çocukların oynadıkları oyunlar içerik analiziyle dijital oyun türlerine göre gruplandırılmış ve dijital oyun
oynama durumları ile çeşitli değişkenler arasındaki ilişki SPSS 22.0 paket programı kullanılarak ki-kare
testi ile tespit edilmiştir. Araştırma sonucunda, çocukların en çok yarış olmak üzere sırasıyla aksiyon
ve macera, kesif ve tasarım, zeka, eğlence, eğitici ve savaş ve strateji türünde oyun oynadıkları tespit
edilmiştir. Çocukların dijital oyun oynama durumları ile çocukların cinsiyet, yaş, kardeş sayısı, ebeveyn
çalışma durumu, evde tablet ve bilgisayar olma durumları arasında ilişki bulunamazken; ebeveyn yaş
ve eğitim düzeyi arasında anlamlı ilişki olduğu belirlenmiştir. Bu doğrultuda çocukların gelişimine
olumsuz yönde etkileyen ve oyun bağımlılığı yapan dijital oyunları oynamalarının engellenmesi
konusunda ebeveynleirn denetleyici olmaları ve çocukların boş zamanlarını gelişim açısında anlamlı
kılan etkinliklerle yapılandırmaları, özellikle eğitim seviyesi yüksek ve yaşça daha büyük ebeveynlerin
çocukların dijital oyun yönelimlerini kontrol altında tutmaları ve çocukların dijital oyun oynamalarını
etkileyebilecek başka faktörlerin etkisini sınamaya yönelik çalışmaların yapılması konusunda
önerilerde bulunulmuştur.