Akademik Veri Yönetim Sistemi
Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler Temel Alanında Akademik Çalışmalar - V (2023/5), Ayşen Sina ETİ, Editör, KARADENİZ KİTAP, İstanbul, ss.217-235, 2023
Selçuklular gerek Türk gerekse dünya tarihinde insanlığa ve medeniyete büyük katkıda bulunmuşlar, birçok alandaki gelişmenin öncüsü olmuşlar ve geriye büyük bir miras bırakmışlardır. Selçuklu medeniyet mirasının en kayda değer unsurlarından biri de gelişmiş eğitim sistemidir. Selçuklu devlet adamlarının vizyonları gereği her koşulda eğitimi desteklemesi ve bunu devlet politikası haline getirmesinin sonucunda dönemin en önemli eğitim kurumları olan medreseler ülkenin her tarafta açılmıştır. Bu eğitim kurumlarında İslam dünyasında ilmiyle temayüz etmiş seçkin alimler dersler vermiştir. Bu alimlerden biri de Ali b. Faddâl el-Kayrevânî’dir.
Ali b. Faddâl el-Kayrevânî tahsilinin Kayrevan’da tamamladıktan sonra hayatının geriye kalan kısmını Gazne, Nîsâbûr ve Bağdat’ta gibi devrinin önemli ilim merkezlerinde geçirmiş, tedris ve te’lif faaliyetlerini buralarda sürdürmüştür. Özellikle Bağdat’ta vezir Nizamülmülk’ün iltifat ve ikramına mazhar olmuş, onun himayesinde nahiv ve lügat dersleri vermiştir. O, Arap şiiri, kıraat, siyer, tarih, hadis, fıkıh nahiv ve tefsir ilimleriyle meşgul olmuştur. Özellikle nahiv ve tefsir alanındaki engin birikimi sebebiyle İmâmü’l-Haremeyn el-Cüveynî’nin takdirine mazhar olmuştur. Bu araştırmada Ali b. Faddâl el-Kayrevânî’nin hayatı, eserleri ve nahiv ilmine dair bazı görüşleri incelenecektir. Anlatım, araştırma, analiz ve sentez yöntemleri kullanılarak konu irdelenmeye çalışılacaktır.
Anahtar Kelimeler: Arap Dili ve Belâgati, Selçuklu Anadolu’su, Ali b. Faddâlel-Kayrevânî, Nahiv, Görüş