Tarihsel Süreçte Afete Dirençli Toplumlar: Erzincan İli Örneği


Creative Commons License

Tercan B.

Uluslararası Erzincan Tarihi Sempozyumu, Erzincan, Türkiye, 26 - 28 Eylül 2019, ss.2600-2601

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Erzincan
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.2600-2601
  • Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Dünya üzerinde neredeyse her gün can ve mal kayıplarına yol açan doğa, insan ya da teknolojik kaynaklı afetler meydana gelmektedir. Jeolojik bir bakış açısına göre Alp-Himalaya adlı genç ve aktif bir dağlık bölgede yer alan ülkemizde ise deprem, sel ve heyelan gibi doğal afetler sık yaşanmakta ve özellikle depremlerin can ve mal kayıplarına yol açtığı bilinmektedir. Meydana gelebilecek olağanüstü durumların etkilerini azaltabilecek, sosyal zararları en aza indirerek iyileşme faaliyetlerini yürütebilen, afet olduğunda etkilerini sınırlandırabilen ve tehlikenin etkilerini azaltabilecek yeteneklere sahip olan toplum afete dirençli toplum özelliğini taşımaktadır.

Erzincan ilinin afetlere dirençli toplum özelliğini; 1939 ve 1992 depremlerini ve günümüzü karşılaştırarak inceleyebiliriz. 1939 depremi tüm ülkeyi etkilemiş ve toplam alanın 1/20’sinde hasar meydana getirmiştir. Ayrıca, depremin kış ayında meydana gelmiş olması 30.000 den fazla insanı ölmesine neden olmuştur. Kaderci bir yaklaşım, reaktif düşünme, riske maruz kaldıktan sonra devletin kanun veya yönetmelikler çıkararak yara sarması ve halkın afetler konusunda bilinçli olmaması gibi birçok olumsuz neden söz konusudur. 1992 depremi nedenlerine baktığımızda ise yine az önce saymış olduğumuz durumlar etkili olmuştur. Ancak iyileştirici devlet anlayışının devam etmesinin yanında koruyucu devlet anlayışının başlaması, kalkınma planlarında afet, afet yönetimi kavramlarından bahsedilmesi ve toplumun afetleri doğal olaylara bağlama anlayışı gibi olumlu gelişmeler ülke genelinde yaşanmıştır. Günümüze baktığımızda ise bir dönüm noktası olan 1999 Marmara depreminden sonra ülke genelinde bütünleşik afet yönetimini uygulanmıştır. Bu durumun Erzincan iline yansımalarına baktığımızda; yapı ve deprem yönetmelikleri ve imar planları çerçevesinde depreme dayanıklı binaların inşa edilmesi, kentsel dönüşüm kapsamında eski ve dayanıksız binaların yıkılarak toplu konut sistemlerinin oluşması, ilgili il müdürlükleri tarafından afet bilinci eğitimlerinin verilerek afet farkındalığının oluşturulması gibi faaliyetler gerçekleştirilerek afetlere karşı dirençli toplum oluşturulmaya çalışılmıştır.