Journal of Current Researches on Social Sciences (JoCReSS), vol.7, no.1, pp.497-516, 2017 (Peer-Reviewed Journal)
In this research, it was aimed to determine the images and codes constituted related to space in visual representations such as; artist perception of the period with painting, engraving and miniature of the Ottoman coffeehouses that were among the places of social life and experience, stated in the common topics of art and architecture disciplines. In the research, in which the multiple visual resources, along with the written documents were used as data collection tools, among the qualitative research methods, the image analysis method was employed. With the analyses carried on the architectural elements, objects and figures, the architectural characteristic of the Ottoman coffee houses and the spatial codes produced in the urban context were determined. With reference to this, it was reached to the result in the research that related to Lefebvre's triple theoretical framework on the production of space, coffee houses, which were the representatives of socialism produced by everyday life and spatial representatives, came into existence as a result of artistic work being reproduced as a space representing aesthetics, comfort, gaze and pleasure.
Bu araştırmada sanat ve mimarlık disiplinlerinin ortak konuları arasında yer alan, toplumsal yaşam ve deneyim mekânlarından Osmanlı kahvehanelerinin, dönemin sanatçı algıları ile resim, gravür ve minyatür gibi görsel temsillerde mekâna ilişkin oluşturulan imgeler ve kodların belirlenmesi amaçlanmıştır. Veri toplama aracı olarak çoklu görsel kaynakların yanı sıra yazılı dokümanların kullanıldığı araştırmada, nitel araştırmalardan imaj analizi yöntemi kullanılmıştır. Mimari elemanlar, nesneler ve figürler üzerinden yapılan analizlerle, Osmanlı kahvehanelerine özgü mimari ve kentsel bağlamda üretilen mekânsal kodlar belirlenmiştir. Buna göre araştırmada, Lefebvre’nin mekanın üretimi üzerine üçlü kuramsalçerçevesine bağlı olarak, gündelik hayat ve mekânsal pratiğin ürettiği, sosyalleşmenin temsili mekanı olan kahvehanelerin, sanatsal çalışmalarda estetik, konfor, seyir ve keyfin temsili bir mekanı olarak tekrar üretildiği sonucuna ulaşılmıştır.