Akademik Veri Yönetim Sistemi
CUMHURİYET ZİRVESİ 3. ULUSLARARASI UYGULAMALI BİLİMLER KONGRESİ30 AĞUSTOS 2020ERZURUM, Erzurum, Türkiye, 30 Ağustos 2020
Karpuz (Citrullus
lanatu) ülkemizde 3.870.515 ton ile
domatesten sonra en çok üretimi gerçekleştirilen bahçe bitkisidir. Birçok sebze
türünde olduğu gibi karpuz yetiştiriciliğinde de başarılı bir üretimin temelini
kaliteli tohum ve kaliteli fide kullanımı oluşturmaktadır. Yetiştiricilikte
kaliteli fide kullanılması hem verim hem de ürün kalitesini doğrudan
etkilemektedir. Bundan dolayı fide boy kontrolü karpuz yetiştiricileri için
önemli bir etkendir. Bu çalışmada karpuzda fide boy kontrolü için büyümeyi
teşvik edici etkisi bildirilen giberellik asitin antagonistiği olarak bir
fungusit olan Tebuconazolenin fide üzerindeki etkisi incelenmiştir. Çalışmada
eşit büyüklükte seçilen Sahra F1 saf tohumları viyollerde çimlendirilmiştir.
Elde edilen Karpuz fidelerine 0 ppm, 25 ppm, 50 ppm, 75 ppm, 100 ppm, 125 ppm ve 150 ppm dozlarda Tebuconazole fungusiti sprey
ile 2 tekerrürlü uygulanmıştır. Tebuconazole fungusitinin karpuz fidelerinde
neden olduğu stres düzeyinin tespiti için retrotranspozon hareketliliği ile
karakterize edilen IRAP (Inter-Retrotransposon Amplified Polymorphism) yöntemi
kullanılmıştır. IRAP analizlerinin sonuçları 50 ppm ve üzeri dozlarda uygulanan
Tebuconazole fungusitinin retrotranspozonların hareketliliğine neden olduğunu
göstermiştir. Tebuconazole stresinin neden olduğu retrotranspozon hareketliliği
sonucu fidelerde %4.54 ile %40.09 aralığında polimorfizm oluştuğu tespit
edilmiştir. Bitkilerin genetik kararlılığını ifade eden GTS (Genomic Template Stability)
değerinde ise artan Tebuconazole dozuna bağlı olarak düşüş olduğu
belirlenmiştir. Çalışmada 25 ppm Tebuconazole uygulanan fidelerde ise
polimorfizm meydana gelmediği ve bu dozun fide boyunun kontrolü için
kullanılabileceği ifade edilebilir.