Ekonomi, Politika ve Finans Araştırmaları Dergisi, cilt.5, sa.3, ss.485-510, 2020 (Hakemli Dergi)
Özet
Bu çalışmanın amacı, 2009 Kasım-2019 Aralık dönemi için, döviz kuru, faiz oranı ve
enflasyondaki değişimlerin Borsa İstanbul’da işlem gören ve işlem hacmi en yüksek
olan beş hisse senedi endeksi arasındaki kısa ve uzun dönemli ilişkilerin tespit
edilmesidir. Çalışmada uygulanan analiz yöntemi ARDL sınır testidir. Elde edilen
sonuçlara göre; kısa ve uzun dönemde döviz kurundaki artışın incelenen hisse senedi
endekslerini düşürdüğünü fakat bu etkilerin yalnız kısa dönem için istatistiksel olarak
anlamlı olduğunu göstermiştir. Kısa ve uzun dönemde faiz oranlarındaki artışın da
incelenen tüm endekslerde düşüşe yol açtığı belirlenmiştir. Faiz oranları ve hisse
senedi piyasa endeksleri arasındaki uzun dönemli ilişkinin incelenen endekslerden
BİST Tüm, BİST Mali ve BİST Sınai endekslerinde; kısa dönemde ise BİST Banka
endeksinde istatistiksel olarak anlamlı olduğu sonucu elde edilmiştir. Uzun dönemde
enflasyondaki artışın incelenen tüm endeksleri pozitif, kısa dönemde ise negatif
etkilediği tespit edilmiştir. Enflasyon ve hisse senedi piyasa endeksleri arasındaki
uzun dönemli ilişkinin incelenen endekslerden BİST Tüm, BİST Mali ve BİST
Hizmet endekslerinde; kısa dönemli ilişkinin BİST Tüm, BİST Mali ve BİST Sınai
endekslerinde istatistiksel olarak anlamlı olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Kısa dönemli
analiz sonuçlarına göre; kurulan tüm modellerde hata düzeltme katsayılarının negatif
ve istatistiksel olarak anlamlı olduğu belirlenmiştir.
Abstract
The purpose of this study is to determine the short and long-term relationships for the
period of November 2009-December 2019, between exchange rate, interest rate and
inflation, with five stock indices, which are traded in Istanbul Stock Exchange and
have the highest trading volume. The analysis method used in the study is the ARDL
bounds test. According to the obtained results; it is showed that the increase in the
exchange rate decreased the stock indices in short and long run, these effects are only
statistically significant in short run. It has been determined that the increase in
interest rates in short and long run also caused a decrease in all examined indices.
Relationship between interest rates and stock market indices is found to be
statistically significant in the ISE All, ISE Financial and ISE Industrial indices in
long run; and in the ISE Bank in short run. It has been determined that the increase in
inflation in long run positively and in short run negatively affected all examined
indexes. It is concluded that the long run relationship between inflation and ISE All,
ISE Financial, ISE Services indices; and short run relationship of ISE All, ISE
Financial, ISE Industrial indices are statistically significant. According to the shortterm analysis results; it has been determined that error correction coefficients were
negative and statistically significant in all models.