Akademik Veri Yönetim Sistemi
Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, cilt.14, sa.2, ss.329-341, 2021 (Scopus)
1313 yılında Harezm Türkçesi ile Şair İslâm tarafından kaleme alınan Mu’înü’l Mürîd’de, yazılış amacı gereği İslam’ın temel kuralları ve tasavvufla ilgili bilgiler sunulurken okuyucuların doğru bir hayat sürmesi için çeşitli ibretlik noktalara temas edilmekte ve ibret malzemesi olarak “ölüm” kullanılmaktadır. İslam’ın Orta Asya’da derin felsefi boyutlarla iyice yayılmaya başladığı bir dönemde muhatabı için bir cep kitabı tarzında hazırlanan bu eser, öleceğini bilen tek varlık olup hayatını sürdüren insanlara ölümü bir ibret olarak sunmasının yanında ölümün tasavvuf boyutu ile de bilgiler barındırmaktadır. Yazıldığı bölgenin karmaşık yapısına bir tertip getirme çabası ile eserin sistemli bir çizgide ilerleyerek okuyucuya ölüm ile ilgili bilgileri hem ibret hem de varlığından geçerek saf ve temiz bir insan olmanın bir yöntemi olarak sunduğu görülmüştür. Yine eserde incelenen dörtlüklerden fişlenen kısımlar kullanılarak ölümün eserde geçtiği şekliyle hem ibretlik hem de tasavvuf boyutu yorumlanmış ve eserden hareketle eserin mensubu olduğu kültürün ölüme bakışı ile eserle aynı kültürün insanını tertip etme noktasında ölümü yüzyıllardır ibret olarak kullanışı ortaya konmuştur.
In Mu’înü’l Mürîd, has written in Harezm Turkish in 1313 by the poet Islam, information about the basic rules of Islam and Sufism is presented and various exemplary points are touched for correct life; and death is used as a warning material for the readers to lead a correct life. This work, which was prepared in the style of a pocket book for its addressee in a period when Islam started to spread in Central Asia with deep philosophical dimensions; not only presents death as one in the eye to the people who know that they will die, but also contains information about the Sufism dimension of death. With an effort to bring order to the complex structure of the region in which it was written, it has been seen that the work proceeds in a systematic line and presents the information about death to the reader both as a lesson and as a method of being a pure and clean person by passing through its existence. Again, by using the parts filed from the quatrains examined in the work, both the exemplary and mystical aspects of death as mentioned in the work were interpreted, and again based on the work, the perspective of the culture to which the work belongs, and the use of death as an example for centuries in order to organize the people of the same culture as the work has been revealed.