CEDAW’ın “Yaşlı Kadınların Kendilerinin ve İnsan Haklarının Korunmasına İlişkin 27 Sayılı Genel Tavsiyesi”nde Kırılganlık Kavramı


Creative Commons License

Koçakgöl M.

Türkiye Barolar Birliği Dergisi, cilt.32, sa.143, ss.385-406, 2019 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 32 Sayı: 143
  • Basım Tarihi: 2019
  • Dergi Adı: Türkiye Barolar Birliği Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.385-406
  • Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

CEDAW “Yaşlı Kadınların Kendilerinin ve İnsan Haklarının Korunmasına İlişkin 27 sayılı Genel Tavsiyesi”ni çıkarmış ve kırılganlık kavramı çeşitli yerlerde kullanılmıştır. Kırılganlık kavramı akademik yazında geniş ve dar anlamlarda ele alınabilmektedir. Bu çalışmada hangi görüşün kadın yaşlılığı bakımından daha uygun olacağı tartışılmış ve tavsiyedeki kullanımın uygun olup olmadığı belirlenmeye çalışılmıştır. Bu iki görüşten hangisinin yaşlı kadınların insan haklarını koruma bakımından daha faydalı olacağı her iki görüşün karşılıklı iddiaları bakımından değerlendirilmiştir. Kırılganlığı geniş anlamda ele almanın en azından yaşlılık ve kadın yaşlılığı bakımından her tek durumdaki gerekliliklerin farklılaşması anlamında “bağlamı” gözden kaçırma riskini taşıdığı belirtilmiştir. Devamında bu risk bakımından CEDAW’ın kırılganlığı ne şekilde kullandığı ele alınmıştır. Kırılganlık dar anlamda ele alındığında, tavsiyede, bağlamın gözetildiği ve doğal afet, temel yaşam kaynaklarına erişim, eşini kaybeden yaşlı kadınların sömürüye açık olması ve benzeri durumların detaylı olarak ele alındığı görülmektedir. Ancak özellikle problem ortaya konurken bağlam ve değer bilgisinden ziyade yaşlı kadınların daha kırılgan oldukları şeklinde bir derecelendirmeye gidilerek gerekçelendirme yapılması riskli olarak değerlendirilebilir. Tavsiyede özellikle kırılgan kavramı kullanılırken kırılgan olmaya göre daha detaylı bir derecelendirme yapıldığı için kırılganlığın geniş tanımına yaklaşıldığı görülmektedir. Ancak böyle bir yaklaşımdan hareket edilirse “Kadınların erkeklere göre daha kırılgan olmadığı durumlar olabilmektedir. Bunların bir örneği olarak “kendini ihmal” hallerinde kadınların insan haklarına yönelik özel düzenlemeye ihtiyaç kalmayacak mı?” gibi bir soru cevapsız kalacaktır. Oysa niceliksel olarak daha kırılgan olmaktan ziyade bağlama dayalı oluşan kırılganlıklar temel alındığında bu riskin de giderilebileceği sonucuna ulaşılmıştır. Anahtar Kelimeler: CEDAW, Kırılganlığın Dar Anlamı, Kırılganlığın Geniş Anlamı, Kırılgan, Özellikle Kırılgan

CEDAW published “General Recommendation No. 27 on Older Women and Protection of Their Human Rights” and term of vulnerability is used in several places. Vulnerability has been used in broad and narrow meanings in the literature. In this study, which opinion is suitable in terms of vulnerability of elderly women has been argued considering usages of the recommendation. Arguments of both sides discussed and which side’s arguments are proper for the protection of elderly women’s human rights evaluated. It has been stated that defining vulnerability broadly has a risk of missing the context of women elderliness. Then, from the standpoint of that risk how CEDAW used vulnerability has been tried to be propounded. When narrow definition is handled, it is seen that context is considered and specific situations like natural disasters, accessibility to basic resources and elderly widows’ riskiness to exploitation are handled in detail. However, especially in revealing the problem considering graduation rather than context and value knowledge seems risky. For example in using particularly vulnerable there is more graduation than vulnerable and this means particularly vulnerable is closer to broad definition of vulnerability when it is compared with vulnerable. However, this approach cannot answer such question: “Women are not more vulnerable than men. So, is there no specific need for the protection of human rights of elderly women?” Therefore, it has been concluded that an approach considering context rather than graduation of vulnerabilities could eliminate this risk. Keywords: CEDAW, Narrow Meaning of Vulnerability, Broad Meaning of Vulnerability, Vulnerable, Particularly Vulnerable