MULTİDİSİPLİNER YAKLAŞIMLA GÜNCEL SPOR ARAŞTIRMALARI I, Duygu SEVİNÇ YILMAZ,Ferhat GÜDER, Editör, Gazi Kitabevi, Ankara, ss.133-140, 2022
Özellikle
19 yy son çeyreğinden günümüze kadar bakıldığında insanların yaşam tarzlarında
büyük değişilikler oluştu. Makineleşmenin artması ile birlikte insan iş gücünün
azalması ve buna bağlı hem çocuk, hem
genç ve hemde yetişkinlerde hareketsizleşme artmaya başladı. İnsanlar az
yürümeye, daha aza el emeği ile iş yapmaya, gelişim dönemindeki genç nesil daha
az hareket halinde kalmaya başladı. 19. yy’da
birçok iş insan gücünü barındırırken 20. yy’da boş zamanın fazla olması insanlarda boş zaman
uğraşının artmasıyla fiziksel etkinlik boş zaman etkinliği haline dönüştü. Hareketsizlik insan hayatına olumsuz etkileri
bırakmaktadır. Yılda 3.2 milyon insanın ölümünden sorumlu olan hareketsiz yaşam ya da bir başka deyişle hareketsizlik Dünya
Sağlık Örgütü raporlarında ölüme neden olan risk faktörleri arasında 4. sırada
yer alıyor. 150 yıl önce günde 30 bin adım atan insan, günümüzde 3 bin adım
bile atmıyor.(Ayçetin, 2016)
Fiziksel aktivitenin
olmadığı ve etkisini en fazla olduğu kitle ise çocuklarda görülmektedir.
Çocukluk çağından başlayıp gençlik ve daha sonraki yaşlarda devam ettirilen
yaşam tarzının oluşturulması sağlıklı, huzurlu ve daha rahat bir yaşam
geçirmesinde önemli bir etkendir.
Günlük
1 saatlik aerobik etkinlik; WHO, çocuklarda daha kaliteli yaşam tarzı oluşturmaları için haftada 3 gün egzersiz
yapılması gerekmektedir. Ayrıca gün
içerisinde en az 60 dakika bedensel etkinlik yapmalarını öneriyor (Türkiye
Fiziksel Aktivite Rehberi, 2014). Dünya Sağlık Örgütü tarafından belirtilen 1
saatlik etkinliğin büyük çoğunluğu tempolu yürüyüş, bisiklet sürmek, paten
kayma gibi orta şiddetli aerobik aktivitelerin oluşturması gerekmektedir.
Ayrıca orta yoğunluktaki etkinliklerle birlikte eğitsel oyunları içeren hızlı bisiklet
sürme, tempolu koşma, basket oynama, yüzme ve raket sporları tarzında şiddetli
etkinliklere daha fazla önem verilerek yapılmalıdır. Bunları dışında haftada 3
gün kuvvet geliştirici etkinlikler, vücudun kendi ağırlığıyla yapılacak
çalışmalarla kuvvetlendirilmesi gerektirecek etkinliklerde bulunmalıdır. Bu tür
etkinliklere vcerilecek örnek parklarda, oyun alnlarında basamak çıkmak, oyun
parklarında tırmanış yapmak, parktaki asılma merdivenlerinde kollarının
güçlenmesi için askıda durarak barfiks çekme şeklinde yukarıya çekme, kollarını
geliştirmek için şınav çekme, karın kaslarını güçlendirmek için mekik çekme
örneklerini verebiliriz. Vücuduın karşılaştığı bir miktar direnç kemiklerin
gelişmesi büyümesi ve güçlenmesini artırmaktadır. Vücudun özellikle bacakların
güçlenmesi için sıçramalar ve ip atlamalar gelişim için uygun bir yöntemdir.Bu
açıdan basketbol, tenis, futbol gibi sporlarda, sıçrama, koşma ve ani durmaları
içerdiğinden kemik gelişimine fırsat veren etkinlikler. Jimnastik, voleybol
gibi sıçramaları içeren diğer spor dallarının da kemik gelişimine fırsat veren
etkinlikleri etkiyi artırıyor (Harrison ve diğerleri, 2005).