Fıkhî Açıdan Otopsi

İslam Hukuku Araştırmaları Dergisi, sa.23, ss.271-296, 2014 (Hakemli Dergi)

İnsan cesedinin dıştan ya da iç organlarının açılarak incelenmesi olan otopsi,

özellikle tıbbî ve hukukî ihtiyaç ve gerekçelerle başvurulan bir yöntemdir. Kur’an’da ve

Sünnette doğrudan otopsinin fıkhî hükmünü ortaya koyan naslara rastlanmamaktadır.

Ancak bazı naslardan dolaylı da olsa otopsi ile ilgili değerlendirmeler yapmak mümkündür.

Bununla birlikte, İslam âlimlerinin Kur’an ve Sünnetten çıkarılan “zaruret” prensibi

ve “ıztırârî” hallerle ilgili vermiş oldukları misaller, otopsinin fıkhi yönünü tespitte bize

ışık tutacak niteliktedir. Bu makalede; Kur’an ve Sünnet ışığında, klasik fıkıh âlimlerinin

görüşlerinden de istifade edilerek, günümüzde sıklıkla başvurulan tıbbî ve adlî otopsinin

fıkhî yönü üzerinde durulmuştur.

Anahtar Kelimeler: Ceset, Otopsi, Tıp, Adlî, Fıkıh

Autopsy which means to look at the human corpse externally as well as internally

through post mortem examination is a method applied on the ground of especially

medical and juristical needs and justifications. There exist no doctrines which regulate

the fiqh judgements directly in Holy Qur’an and Sunnah. However, it is possible to carry

out an evaluation on autopsy indirectly from some other doctrines. On the other hand,

the examples given by Islamic scholars about the ‘compulsory’ situations and ‘necessity’

principle derived from Holy Qur’an and sunnah can be used to determine the Islamic

jurisprudence of autopsy. In this article, in the light of Holy Qur’an and Sunnah as well as

the views expressed by the scholars dealing with classical fıqh, the Islamic jurisprudence

of medical and forensic autopsy, which is commonly used today, is explained.

Keywords: Body, Autopsy, Medicine, Forensic, Fiqh