Akademik Veri Yönetim Sistemi
Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, sa.17, ss.267-289, 2016 (Hakemli Dergi)
Öz Erzincan-Otlukbeli ilçesi, İlk Tunç Çağı’ndan itibaren insanoğlunun dikkatini çekmiş ve yerleşim görmüştür. Ortalama 2000 m rakımda, yüksek dağların arasında kurulmuş bir ilçedir. Bölge, su kaynakları, hayvancılık ve çayır alanları bakımından zengindir. Erzurum’dan gelen ve Aşkale, Tercan üzerinden Otlukbeli’ne, oradan da Bayburt’a ve nihayetinde Karadeniz’e ulaşan tarihî yolun merkezinde bulunmaktadır. Tarihî coğrafya açısından son derece önemli olan bu merkezde, 2001 yılına kadar tarihî ve arkeolojik anlamda detaylı bilimsel çalışmalar yapılmamıştır. 1998 yılında A. Ceylan tarafından başlatılan Doğu Anadolu Yüzey Araştırmaları kapsamında 2001 yılında Otlukbeli’nde ilk tarihî ve arkeolojik çalışmalar başlatılmıştır. Bu çalışma döneminde Ağamçağam Kalesi ve Turnatepe Höyük merkezlerinin tespitleri yapılmıştır. 2008 yılında G. Kozbe ve A. Ceylan başkanlığındaki ekip, Demir Çağları merkezlerinin tespiti ve incelemesi kapsamında Turnatepe’de yeniden incelemelerde bulunmuşlardır. 2014 yılında A. Ceylan’ın danışmanlığında ve Erzincan Üniversitesi’nin proje desteği ile Otlukbeli’nde detaylı çalışmalar yeniden başlatılmıştır. Bu çalışmalar neticesinde İlk Tunç Çağı’ndan başlamak üzere farklı dönemleri yansıtan 13 merkez tespit edilmiştir. 2014 yılında yapılan çalışmalar bir yüksek lisans tezinde değerlendirilmiştir. 2015 yılında 6 yeni tarihî merkezin tespiti ve değerlendirilmeleri yapılmıştır. Bu merkezlerin; Tunç, Demir, Helenistik ve Orta çağlara tarihlendiği tespit edilmiştir. Otlukbeli’nde belirlediğimiz merkezlerde yapılacak kazı çalışmaları, bölgenin Eski Çağ’daki sosyoekonomik ve politik durumunu daha fazla aydınlığa kavuşturacaktır. Bu makalede Kültür Bakanlığı’nın izni ve Erzincan Üniversitesi’nin desteği ile yürütücülüğünü yaptığım Bireysel Araştırma Projesi’nin sonuçları değerlendirilmiştir. Anahtar Kelimeler: Erzincan, Otlukbeli, İlk Tunç Çağı, Demir Çağı, Urartu
Abstract Erzincan-Otlukbeli County has attracted the attention of mankind beginning from Early Bronze Age and has witnessed settlement. It is a county set between high mountains, at an altitude of 2000 meters on average. The region is rich in water resources, animal husbandry and meadow fields. It is situated in the center of the historical road coming from Erzurum to Otlukbeli over Aşkale, Tercan; from there to Bayburt and finally reaching Black Sea. In this center which is extremely important in terms of history and geography, there had not been any detailed scientific studies in the historical and archaeological sense until 2001. The first historical and archaeological studies were initiated in Otlukbeli in 2001 within the scope of the Eastern Anatolia Surface Explorations initiated in 1998 by A. Ceylan. In the period of this the detections of Ağamçağam Castle and Turnatepe Mound centers were carried out. In 2008 the team headed by G. Kozbe and A. Ceylan made researches in Turnatepe again within the scope of the detection and investigation of the Iron Age centers. Detailed studies were reinitiated in Otlukbeli in 2014 under the supervision of A. Ceylan and with the project support of Erzincan University. As a result of these studies 13 centers were detected reflecting different periods starting from the Early Bronze Age. In 2014 the studies carried out were evaluated in a master's thesis. In 2015 the detection and evaluations of 6 new historical centers were carried out. It was detected that these centers were dated into Bronze, Iron, Hellenistic and the Middle ages. The excavations in the centers to be carried out we designated in Otlukbeli will shed more light on socioeconomic and political status of the area in the Ancient Period. In this article, the results of the Individual Research Project I carried out the coordination with the permission of the Ministry of Culture and with the support of Erzincan University. Keywords: Erzincan, Otlukbeli, Early Bronze Age, Iron Age, Urartu