Research Information System
Geçmişten Geleceğe Türk Dünyası, Erzincan, Turkey, 9 - 12 October 2022, pp.941-948
Dişiliğin ve doğurganlığın simgesi olan kadın, ilginç bir biçimde Türk coğrafyasının farklı bölgelerinde ve
kültürlerinde değişik isimlerle kendine yer bulmuştur. Bu kült farklı isimlerle ifade edilse de binlerce yıllık tarihsel
sürecin ürünüdür. Bunu bir milletin dilinde, edebiyatında, tarihinde ve sanatında görmek mümkündür. Tarih
boyunca kurulan Türk Devletlerinde kadınlar toplum hayatında olduğu gibi siyasi hayatta da önemli roller
üstlenmiştir. Tarihte devlet başkanlığı görevinde bulunan ilk kadınlar Türklerden çıkmıştır. Buna Tomris Hatun,
Kazan Tatar kadın hükümdarı Süyün Bike/ Süyümbüke Hatun, Delhi Türk devletinde Raziye Sultan, Kutluk Türk
devletinde Türkan Hatun, Alay Kırgızlarının kadın üst yöneticisi ve generali Kurmancan Datka, İlbilge Hatun, gibi
pek çok örneği bulunmaktadır. Kadın Sultanların devlet yönetiminde önemli mevkilerde söz sahibi olması,
devletlerarası ilişkilerde aktif rol oynamasını sağlamıştır. Ayrıca devletlerarası ilişkileri güçlendirmek açısından
siyasi evlilikler yapıldığı görülmektedir.
Bu bildiri kapsamında Turan birliğini kuran Alp Er Tunga’nın torunu Tomris hatunun Türk siyasi hayatındaki
rolüne, Türk birliğinin zaruretine inanmış Kazan Melike’si Nogay Kızı Süyüm Bike Hatunun mücadelesine ve
Türk Dünyasının İlk kadın generali Kurmancan Datka’nın sadece Kırgızlara değil, Orta Asya ve tüm dünya
halklarına örnek olacak yaşamı ele alınacaktır.
Anahtar Kelimeler: Hatun, Türkler, Tomris, Kurmancan Datka, Süyünbike