ULUSLARARASI ERZİNCAN TARİHİ SEMPOZYUMU, Erzincan, Türkiye, 28 Eylül 2019, cilt.3, ss.2094-2112
Türkiye
Cumhuriyeti’nde demokratik süreç, 27 Mayıs 1960 tarihinden itibaren hemen hemen
her on yılda bir kesintiye uğramıştır. Bu kısır döngünün ortaya çıkmasında,
demokrasi kültür ve pratiğinin olgunlaşmamış olması kadar, ekonomik ve sosyal
hayatta yaşanan krizlerin de önemli etkisi olmuştur. Yaşanan siyasi, ekonomik,
sosyal ve hukuksal bunalımlara sivil siyasetin etkin ve hızlı şekilde çözümler
üretememesi, ordunun sivil siyasete müdahalesini olağanlaştırmış, bu yönleriyle
darbeler toplumun belli kesimlerinde kurtarıcı bir hareket olarak telakki
edilmiştir. 12 Mart Muhtırası ile yaşanan bunalıma çözüm üretmek adına devlet
teşkilatı ve sivil siyaset üzerindeki restorasyon çalışmaları beklenen sonucu
doğurmamış, özellikle sosyo-ekonomik gelişmelerin toplum üzerinde yarattığı
hoşnutsuzluk, 12 Eylül Darbesi’nin temel gerekçesi olmuş, yaşanan bunalım
dolayısıyla ordunun müdahalesi beklenir hale gelmiştir. Bunun yanında İran ve
Afganistan’da yaşanan gelişmeler sonrasında Türkiye’nin bölgedeki öneminin daha
da artması, küresel siyasetin Türkiye’ye ilgisinin artmasına neden olmuştur.
Dolayısıyla iç ve dış gelişmeler, Türkiye’yi yeni bir askeri darbeye
sürüklemiştir.
Yetmişli yılların sonunda
Erzincan sahip olduğu kozmopolit yapısıyla, ortaya çıkan sosyo-ekonomik sorunları
derinden hisseden bir il olmuştur. Ekonomik gelişmişlik seviyesi batıdaki
şehirlere göre oldukça düşük olan Erzincan, devlet yatırımlarına muhtaç olan
bir yapıdadır. Ülkenin yaşadığı sosyo-ekonomik bunalım, Erzincan’ın genel
bütçeden aldığı payın düşmesine, yatırımların aksamasına, temel tüketim
mallarının karşılanmasında zorluklara sebep olmuştur. Dolayısıyla 12 Eylül
öncesinde yaşanan bu sıkıntılar, sivil siyasetin zayıflamasına yol açarken,
toplumun kurtarıcı beklentilerini de arttırmıştır.
Bu
çalışmada 12 Eylül Darbesi öncesi ve sonrasında Erzincan’da yaşanan
soyo-ekonomik gelişmeler, Erzincan yerel basınına yansımaları üzerinden ele
alınarak değerlendirilecektir. 1980 yılı başından itibaren, bu dönem Erzincan
yerel basının önemli yayın organları olan Birlik, Öz Erzincan ve Erzincan’ın
Sesi gazetelerinin yayınları temel alınarak dönem, Erzincan özelinde
değerlendirmeye tabii tutulacaktır