Akademik Veri Yönetim Sistemi
GAZİ TÜRKİYAT, cilt.25, ss.87-145, 2019 (Hakemli Dergi)
İslam dünyasında meşhur velilere dair menkıbevi hayatlar ve keramet anlatıları, klasik edebiyatın önemli malzemelerinden biridir. Hristiyan dünyasında meşhur olmuş azizlerin menkıbevi hayatlarına bakıldığında da yine çok sayıda kerametin anlatıldığına şahit olunur. Klasik Türk Edebiyatı’nın mühim kaynaklarından olan evliya tezkireleri, azizlerin hayatlarını anlatan çeşitli eserler, bu evliyaların/azizlerin hayatlarını örnek göstererek âdeta dinî propaganda yapmaktadır. Evliya/aziz hayatlarında benzer kerametlerin/mucizelerin görülmesi, bunların aynı kaynaktan çıkabileceği iddiasını akla getirmektedir. Mürit veya mensup toplamak, onları bağlı oldukları kanaat önderine sadakatten ayırmamak ve onların motivasyonunu zinde tutmak veya arttırmak için sıklıkla başvurulan menkıbevi anlatılar, öyle görülüyor ki ortak bir kaynaktan; peygamber kıssalarından beslenmektedir. Tam bu noktada Müslüman evliyasının ve Hristiyan azizlerinin benzeşen bazı kerametlere sahip olduğuna rastlanmıştır. Benzer kerametler tasnif edilmiştir. İlgili isimlerin başlarından geçen benzer olaylar, aynı alt başlıkta dikkatlere sunulmuştur. İslam evliyasına ve Hristiyan azizlerine mal edilen anlatıların bu denli bir benzerliğe sahip olması, bu çalışmanın çıkış noktasını oluşturmuştur.
The narratives of the famous saints in the Islamic world are one of the important materials of classical literature. In the Christian world, when we look at the miraculous lives of the well-known saints, we can see that many of them have been told. The life stories of saints, one of the important sources of classical Turkish literature, various works describing the lives of saints, illustrate the lives of these saints. The reason for this is to make a religious statement. Seeing similar miracles in the saints’ lives suggests the claim that these can come from the same source. In order to gather the followers or members, to keep them from loyalty to the leader of their faith and to keep them motivated or to increase their motivation, it seems that the narratives, which are frequently cited, benefit from a common source of the Prophet’s stories. At this point, it was found that Muslim and Christian saints had some similar virtues. Similar miracles have been classified. Similar events from the beginning of the related names are presented to the attention of the same subtitle. The fact that the narratives of Islam and Christian saints have such a similarity constitutes the starting point of this study.