Akademik Veri Yönetim Sistemi
Güncel Ekonomik Gelişmelerin Hukuki Ve Mali Açıdan Değerlendirilmesi Sempozyumu, Erzincan, Türkiye, 18 Nisan 2025, cilt.1, sa.3, ss.1, (Özet Bildiri)
Para ve maliye
politikası arasındaki rekabet esasen, Klasik ve Keynesyen İktisadi Yaklaşımlar
çerçevesinde şekillenmiştir. Devletin ekonomiye müdahalesine karşı olan
Klasikler; ekonomiye hiç müdahale edilmemesini ve görünmez elin (fiyat
mekanizması) her türlü sorunu çözeceğini belirtmişlerdir. Ancak, görünmez elin
ekonomide görülen istikrarsızlıkları tek başına gideremediği anlaşılınca, para
politikası yoluyla minimum bir müdahale alanı oluşturmuşlardır. Dolayısıyla Keynesyen iktisatçılar; görünür
bir ele olan ihtiyacı, bu elin devlet müdahaleleri olduğunu ve söz konusu
süreçte ekonomi üzerinde doğrudan ve güçlü etkiler oluşturan maliye politikalarından
yararlanılmasını gerektiğini vurgulamışlardır.
Bu noktada; I. Dünya
Savaşı, Büyük İktisat Buhranı, Hitler faşizmi ve sonrasında yaşanan II. Dünya
Savaşı, refah devleti anlayışı, 1970’lerde yaşanan OPEC petrol krizi ve
stagflasyon olgusu, devletin ekonomideki payında yaşanan artışın ve devlet
müdahalelerinin de sorunlar oluşturduğu fikrinin yerleşmesi (Kamu Tercihi
Teorisi) ile birlikte 1980 sonrası dönemde görülen serbestleşme, özelleştirme,
yerelleşme ve yönetişim gibi akımlar (yeniden Klasik iktisadi politikalara
dönüş), nihai aşamada ise 2008 Küresel Krizi ile yakın dönemde yaşanan Covid-19
salgını, rekabet sürecinde belirleyici olaylar olarak karşımıza çıkmaktadır. Yaşanan
somut olaylar üzerinden bütüncül bir yaklaşım ile değerlendirme yapılırsa;
piyasa mekanizmasını önceleyen Klasik iktisadi anlayışın, devlet müdahale
etmesin veya müdahale zorunlu ise para politikası ile olsun yaklaşımı, işler
yolunda giderken ve herhangi bir kriz yok iken işlerliğini sürdürmektedir.
Büyük ölçekli bir kriz yaşanması durumunda yetersiz kalan para politikası
uygulamalarından, kurtarıcı rolünü üstlenen maliye politikası uygulamalarına kaçınılmaz
bir geçiş yaşanmaktadır. Bu kapsamda çıkarılması gereken temel sonuç ise; para
ve maliye politikalarını birbirinin rakibi gibi değil tamamlayıcısı gibi düşünme
gerekliliğidir. Böylece, kısır teorik tartışmalardan sıyrılıp, iki politika
türünü de etkin biçimde kullanarak, hızlı ve kalıcı bir şekilde ekonomik
istikrarsızlıkları çözmenin ve toplumsal maliyetleri minimize etmenin önemini anlaşılabilir.
Anahtar Kelimeler: Para Politikası, Maliye Politikası, 2008 Küresel Krizi, Klasikler, Keynesyen.
ABSTRACT
The competition between
monetary and fiscal policy has been shaped within the framework of Classical
and Keynesian Economic Approaches. The Classics, who were against state
intervention in the economy, stated that there should be no intervention in the
economy and that the invisible hand (price mechanism) would solve all kinds of
problems. However, when it became clear that the invisible hand alone could not
eliminate the instabilities in the economy, they created a minimum intervention
area through monetary policy. The
Keynesian economic approach opposed the function attributed to the invisible
hand metaphor and stated that monetary policy practices were inadequate to
solve large-scale economic problems and were caught in the liquidity trap. Therefore,
Keynesian economists emphasized the need for a visible hand that this hand is
state interventions and that fiscal policies that create direct and strong
effects on the economy should be used in this process.
At this point; World
War I, Great Economic Depression, Hitler's fascism and the subsequent World War
II, concept of the welfare state, OPEC oil crisis and stagflation in the 1970s,
the establishment of the idea that the increase in the state's share in the
economy and state interventions also create problems (Public Choice Theory),
trends such as liberalization, privatization, decentralization and governance
seen in the post-1980 period (return to Classical economic policies), finally
the 2008 Global Crisis and the recent Covid-19 pandemic appear as decisive
events in the competition process. When an evaluation is made with a holistic
approach based on concrete events, the classical economic approach, which
prioritizes the market mechanism and says that the state should not intervene
or that intervention should be through monetary policy if it is a necessity, is
successful when things are going well and there is no crisis. In the event of a
large-scale crisis, there is an inevitable transition from inadequate monetary
policy practices to fiscal policy practices that take on the role of rescuer. Main
result; it is necessary to think of monetary and fiscal policies as
complementary rather than rival to each other. Thus, by getting rid of
unproductive theoretical discussions and using both types of policies
effectively can be understood the importance of resolving economic
instabilities quickly and permanently and minimizing social costs.
Keywords: Monetary Policy, Fiscal Policy, 2008 Global Crisis, Classics, Keynesian.