Türkiye Cumhuriyeti’nin İlk Genel Nüfus Sayımına Göre Amasya İlinin Demografik Yapısı


Yılmaz Y., Karadeniz V.

Oltu Beşeri ve Sosyal Bilimler Fakültesi Dergisi, cilt.2, sa.1, ss.36-51, 2021 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 2 Sayı: 1
  • Basım Tarihi: 2021
  • Dergi Adı: Oltu Beşeri ve Sosyal Bilimler Fakültesi Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: Other Indexes
  • Sayfa Sayıları: ss.36-51
  • Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Osmanlı İmparatorluğu’nun son dönemlerinde çeşitli nüfus sayımları yapılmış olsa da, Amasya nüfusuna ait kapsamlı ve düzenli bilgilere Cumhuriyet kurulduktan sonra ulaşılmıştır. Yeni kurulan Türkiye Cumhuriyeti’nde kaynakları verimli kullanabilmek ve geleceği planlayabilmek adına her alanda ciddi sayımlar yapılmıştır. Kapsamlı bir nüfus tespiti içinse İstatistik Umum Müdürlüğü kurulmuştur. Çalışmada temel amaç, 1927 Genel Nüfus sayımı sonuçlarına göre Amasya İlinin demografik yapısının kapsamlı bir şekilde incelenmesidir. Bu kapsamda Amasya’nın 1927 yılına ait toplam nüfusu, kadın-erkek nüfusu, nüfusun etnik ve dini yapısı, okuryazarlık durumu, kullanılan diller, meslek yapıları gibi pek çok parametre ele alınarak detaylı bir çalışma yapılması amaçlanmıştır. Bunun için doküman incelemesi yöntemi kullanılarak, Başbakanlık Umum Müdürlüğü tarafından yayınlanan 1927 yılına ait Umumi Nüfus Tahriri detaylı bir şekilde incelenip, yorumlanmıştır. Ayrıca yöreyle o döneme ait bilgiler içeren tez ve makalelerle çalışma desteklenmiştir. Elde edilen bulgulara göre, bu ilk ilk genel sayımda Amasya İlinde 55.842 erkek, 59.042 kadın olmak üzere toplam 114.884 kişi yaşamakta olup, o dönem Amasya İli; Amasya Merkez, Merzifon ve Gümüşhacıköy ilçelerinden oluşmaktaydı. İlin demografik parametre bakımından ülke ortalamasının altında olduğu, bunun için pek çok alanda yatırıma gereksinim duyulduğu görülmüştür. Çalışmada Amasya’nın konu olarak seçilmesinde, Amasya’nın hem Osmanlı Dönemi’nde, hem de Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş aşamasında etkin ve önemli bir yerleşim olmasıdır.