Akademik Veri Yönetim Sistemi
COVID-19 ve Sağlık Araştırmaları, Şeyho Cem YÜCETAŞ, Editör, Efe Akademi, İstanbul, ss.41-60, 2021
Şubat-2020'den bu yana dünya, 2019-nCoV'nin ortaya çıkması ve yayılmasıyla birlikte trajik bir halk sağlığı kriziyle mücadele ediyor. Covid-19'un patogenezine özgü tedavisi hakkında bilgi eksikliği nedeniyle erken teşhis ve zamanında tedavi önemlidir. Ancak rutin kan parametreleri (RBP) bulguları ve hastalık sürecindeki etkileri hakkında hala bilgi eksikliği bulunmaktadır. Literatür çeşitli müdahaleleri içermesine rağmen, mevcut çalışmaların genelleştirilmesi ve güvenilirliğinin artırılması gerekmektedir. Bu çalışmada geniş bir hasta grubunda Covid-19 tanı ve prognozunda kullanılan rutin kan değerleri ve bunlardan elde edilen bağımsız biyobelirteçlerin etkinliği geriye dönük olarak değerlendirildi. Hastalığın tanısında düşük lenfosit (LYM) ve beyaz kan hücresi (WBC), yüksek CRP ve Ferritin etkiliydi. Bunlardan türetilen (d-CWL) = CRP WBC*LYM ve (d-CFL) = CRP*Ferritin*LYM biyobelirteçleri, hastalığın teşhisinde en önemli risk faktörleriydi ve doğrudan RBP değerlerinden daha başarılıydı. Yüksek d-CWL ve d-CFL değerleri Covid-19 tanısını büyük ölçüde doğruladı. Hastalığın prognozunda en etkili RBP CRP idi. (d-CIT) = CRP*INR*Troponin; (d-CT)= CRP*Troponin; (d-PPT) = PT*Troponin*Prokalsitonin biyobelirteçlerinin hastalığın prognozunda daha önceki çalışmalarda kullanılan direkt RBP değerleri ve biyobelirteçlere göre daha başarılı olduğu bulundu. Bu çalışmada, RBP'den türetilen biyobelirteçlerin, daha önce kullanılan doğrudan RBP ve biyobelirteçlere göre Covid-19'un hem tanısında hem de prognozunda daha başarılı olduğu bulundu.