Akademik Veri Yönetim Sistemi
Türkiye Barolar Birliği Dergisi, cilt.156, sa.34, ss.33-61, 2021 (Hakemli Dergi)
Bu çalışmada spesifik olarak ceza hukukunun
iktidarı sınırlama fonksiyonunun olup olmadığı ve varsa bunun hangi
mekanizmalarla ve ne şekilde hukuk devleti içinde verimli kullanılabileceği
üzerinde durulmuştur. Bilindiği üzere ceza hukuku, ağırlıklı olarak bireye,
toplu suç işlenmesi halinde de bu bireylere veyahut bunlardan oluşan örgütlere
yönelik yaptırımlarla ilgilenen bir hukuk dalıdır. Keza anayasa hukukundan
farklı olarak ceza hukuku, çeşitli hukuk mekanizmaları koyup yasama, yürütme ve
yargı erklerinin nasıl çalışmaları gerektiği konusuyla ilgilenmez. Dolayısıyla
ceza hukukunun doğrudan iktidarı (devlet erklerini) sınırlama gibi bir işlevi
bulunmamaktadır. Buna rağmen yakın geçmişte yayınlanan birçok çalışmada ceza
hukukunun iktidarı sınırlama fonksiyonunun olup olmadığı üzerinde durulmuştur.
Bu bağlamda ceza hukukunun böyle bir fonksiyonunun olduğunu savunan müellifler
olduğu gibi bunun aksini pek de haksız sayılmayan gerekçelerle savunan yazarlar
da ortaya çıkmıştır. Bu çalışmada bu tartışmaların bir derlemesi ve
değerlendirmesi amaçlanmıştır.
Anahtar kelimeler: Hukuk Devleti, İktidarın Sınırlandırılması,
Ceza Hukukunun Fonksiyonları, Kanunilik İlkesi, İktidar Yanlısı Ceza Hukuku,
İktidarı Kısıtlayan Ceza Hukuku, Kuvvetler Ayrılığı İlkesi, Ceza Kanunlarının
Tespitinde Parlamento Tekelciliği.
Abstract
The purpose of this article is to find out
specifically, whether criminal law has a function of limitation when it comes
to public authority (government), and if so, how and with what kind of
mechanisms this function of criminal law could be used effectively in a state
which is run by rule of law. Criminal law concentrates itself to regulate and
sanction a specific act and/or omission of individuals. Unlike constitutional
law, criminal law does not construct some law mechanisms to ensure the
separation of power and to regulate how legislative, executive and judicative
organs operate. For this reason, criminal law does not have the function of
limitation regarding public authorities, especially the government. This holds
true even though there are some recent publications which analyse the function
of criminal law by limiting the power of government and/or state. Some authors
concluded that criminal law does have such functions to limit the state power
while others were contradictory with their undeniable arguments. This article
aims to outline and analyse the current discussions about this topic.
Keywords: Rule of law, Constitutional limitations of
power, The functions of criminal law, Principle of legality, negative criminal
law, Separation of power, Positive statutory law, Parliamentary monopoly in
criminal law.