Akademik Veri Yönetim Sistemi
23. ulusal aile hekimliği kongresi, Ankara, Türkiye, 07 Kasım 2024, ss.109
Amaç: Zenofobi, göçmenlere ve yabancılara karşı olumsuz tutum ve davranışları içeren bir kavramdır. Sağlık hizmetlerinde zenofobi, göçmen hastaların sağlık sistemine erişimini ve bakım kalitesini olumsuz etkileyebilir. Bu çalışmanın amacı, Erzincan'da görev yapan aile hekimlerinde zenofobi düzeylerini belirlemek ve bu duruma etki eden faktörleri incelemektir. Gereç ve Yöntem: Çalışma kesitsel tanımlayıcı niteliktedir. Erzincan ilinde görev yapan aile hekimlerine (n=81) Google formlar üzerinden araştırmacılar tarafından literatür taranarak hazırlanmış 13 soruluk bir anket ve Tekin ve ark. tarafından geliştirilen 16 soruluk “Sağlık Hizmeti Sunumunda Zenofobi Ölçeği” uygulanmıştır. Ölçek “Endişe ve Riskler” ve “Eşitlik ve Haklar” olmak üzere iki alt boyuttan oluşmaktadır ve alınabilecek maksimum puan 80’dir. Ölçek için bir kesme noktası olmamakla birlikte alınan puanın artması zenofobinin arttığını göstermektedir. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistikler, Student t testi ve One-Way ANOVA ve Pearson korelasyon testi kullanılmıştır. İstatiksel anlamlılık düzeyi p<0,05 olarak alınmıştır. Bulgular: Çalışmaya toplam 40 kişi katılmıştır. Katılımcıların ortalama yaşı 40,65±9,0 , ortalama mesleki deneyimleri 14,50 (min=3, maks=41) ve ortalama aile hekimliği yapma süreleri 8,74 (min=1, maks=15) yıldır. Katılımcıların hiç biri daha önce göçmen hastalara yönelik özel bir eğitim almamıştır. Ölçekten alınan puan ortalaması 48,53±9,92 iken orta düzeyde zenofobiye işaret etmektedir. Göçmenlere sağlık hizmeti vermeyi zor bulma (p=0,027), göçmenlerle iletişim kurmada kendini yetersiz hissetme (p=0,045), zaman içerisinde göçmenlere karşı tutumlarının olumsuz yönde değişmesi (p=0,001) ile toplam puan arasında anlamlı ilişki saptanmıştır. Mesleki deneyim ve diğer demografik faktörlerle ise toplam puan arasında anlamlı ilişki saptanmamıştır. Sonuç: Araştırma bulguları, Erzincan'daki aile hekimlerinde zenofobi düzeyinin orta seviyede olduğunu göstermektedir. Göçmen hastalara yönelik tutumların zamanla olumsuz yönde değiştiği ve iletişim zorluklarının zenofobi puanlarıyla anlamlı bir ilişkisi olduğu saptanmıştır. Ancak mesleki deneyim ve diğer demografik faktörler ile zenofobi arasında anlamlı bir ilişki bulunmamıştır. Bu bulgular, aile hekimlerinin göçmen sağlığına yönelik eğitim ihtiyaçlarını vurgulamaktadır.