Kültür Varlıklarının Tanıtımında Çevirinin Rolü: Terim Çevirisi Kararlarına Çeviribilimsel Bakış


Creative Commons License

Bulut A., Abdal G.

Turizm Metinlerinin Çevirisi: İstanbul Örneği, Mine Yazıcı, Editör, Istanbul University, İstanbul, ss.99-117, 2018

  • Yayın Türü: Kitapta Bölüm / Mesleki Kitap
  • Basım Tarihi: 2018
  • Yayınevi: Istanbul University
  • Basıldığı Şehir: İstanbul
  • Sayfa Sayıları: ss.99-117
  • Editörler: Mine Yazıcı, Editör
  • Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Bu çalışma, kültür varlıklarının tanıtımında çevirinin rolünü ortaya çıkarmayı hedeflemekte ve terim çevirisi kararları ekseninde Arkeoloji Müzeleri kompleksinde yer alan Çinili Köşk’e ait tanıtım metinlerinin çevirilerine dair bir çerçeve çizmektedir. Kültür varlıklarının tanıtımında kullanılan İngilizce çeviri metinlerin durumu ve niteliklerinin iyileştirilmesi amacıyla başlatılan bir projeden yola çıkan bu çalışma içerisinde, öncelikle söz konusu projenin amacı ve kapsamı incelenecektir. Ardından, proje kapsamında incelenen mekanlardan biri olan Çinili Köşk’e ait çeviri metinler üzerinde terim çevirisi kararları odaklı bir değerlendirme yapılarak başka mekanlara ait tanıtım metinlerinde de uygulanabilecek bir taslak/ pilot inceleme kuramsal ve uygulamalı ayaklarıyla tanıtılmış olacaktır. Bu çalışma kapsamında, metin içi özellikler başlığı altında genel olarak metnin içeriği, ne amaçla yazıldığı, metinde kullanılan dilin resmiyet derecesi, sözcüksel ve sözdizimsel düzeydeki özellikleri, metnin işlevi ve kalitesi gibi unsurlar değerlendirilerek terim çevirisi kararları ödünçleme (kültürel aktarım/ açımlama) ve birebir aktarım sınıflarında incelenmektedir.

 Anahtar sözcükler: terim çevirisi, tanıtım metinleri, çeviri kararları, ödünçleme, birebir aktarım, kültürel aktarım, açımlama

This study aims to reveal the role of translation in the promotion of cultural assets and draws a framework about the promotional texts of the Tiled Pavilion (Çinili Köşk) located in the Archaeological Museums complex. In the first part of this study, the aim and scope of this study, which derives from a project initiated to improve the status and qualities of English translation texts used in the promotion of cultural assets, will be examined. Afterwards, a draft/pilot study, which can be applied in the assessment of the promotional texts of other places as well, will be introduced with theoretical and applied legs by making a detailed evaluation of the decisions taken in the translation of the texts promoting the Tiled Pavilion (Çinili Köşk). Within the scope of this study, elements such as the content of the text, the purpose of the text, the formality of the language used in the text, the lexical and syntactic features, the function and the quality of the text are evaluated and the decisions of term translation are categorized into the groups of borrowing (cultural transfer/ paraphrase) and literal transfer. Keywords: term translation, tourism texts, translation decisions, borrowing, literal transfer, cultural transfer, paraphrase