LÂMİÎ ÇELEBİ'NİN SALÂMÂN VE ABSÂL MESNEVİSİNİN TASAVVUFİ BİR DEĞERLENDİRMESİ


Creative Commons License

ÜNAL M. S.

Uluslararası Dil Edebiyat ve Kültür Araştırmaları Dergisi, cilt.4, sa.2, ss.234-247, 2021 (Hakemli Dergi) identifier

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 4 Sayı: 2
  • Basım Tarihi: 2021
  • Doi Numarası: 10.37999/udekad.938471
  • Dergi Adı: Uluslararası Dil Edebiyat ve Kültür Araştırmaları Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: Linguistic Bibliography, MLA - Modern Language Association Database, Directory of Open Access Journals, TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.234-247
  • Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

XV. yy. sonu ila XVI. yy. başında yaşayan Lâmi’î Çelebi, birçok telif eseri yanında Molla Câmî’den yaptığı çevirileri ile Câmî-i Rum olarak ünlenmiş usta Divan şairlerindendir. İyi bir eğitim gören Lâmi’î Çelebi’nin yaptığı çevirilerden dili bakımından Arapça ve Farsçaya hâkim olduğu, muhtevası bakımından ise tasavvufta engin bilgi ve tecrübeye sahip olduğu açıktır. Emir Buharî adlı tasavvuf bilginine intisabı neticesinde kendisine Bursa’da bir ilim dünyası oluşturan şair, devrin şartlarına göre çok kısa sayılabilecek sürede Herat, Semerkant, Buhara gibi uzak ilim beldelerinden eserler tercüme edebilmiştir. Salâmân ve Absâl adlı mesnevinin Yunan edebiyatı da dâhil çeşitli edebiyat sahalarında farklı isimlerle de olsa yer bulmuş olması, ilginç içeriği ve müelliflerin konuya müdahale edebileceği açık noktalar bırakan simgesel bir tarafının olmasından kaynaklanmıştır. Lâmi’î Çelebi gibi şairler de eserin bu özelliği sayesinde öğretilerini rahatça esere yerleştirebilmiştir. Bu yönü ile şairin ilmî bakışının eserde yoğun olacağını düşündüğümüzden çalışmamızda şairin telif-tercüme olarak kabul edilebilecek Salâmân ve Absâl adlı mesnevisi tasavvufi öğretileri bakımından ele alınarak şairin yaşadığı çağın yaptığı tercümelere etkisi de işlenmiştir.

Lâmi'î Çelebi, who formed a world of science in Bursa, as a result of his affiliation with a Sufi scholar named Emir Bukhari, was able to translate mystical works from far science cities such as Herat, Samarkand and Bukhara in a very short time according to the conditions of the period. The fact that the masnavi named Salaman and Absal found a place with different names in various periods, including Greek literature, is due to its interesting content and its symbolic side that leaves open points for authors to intervene in the subject; and poets such as Lâmi'î Çelebi were able to place their teachings in the work easily thanks to this feature of the work. The poet's masnavi named Salaman and Absal, which can be regarded as copyright-translation, it has been discussed in terms of Sufism teachings in our study; in addition, the effect of the age in which the poet lived on the translations he made was also covered.