Türkiye’de yetişen endemik bazı Sideritis türlerinin Drosophila melanogaster'in transheterozigot larvaları üzerine koruyucu etkileri

Çelik N., Altun Çolak D.

5th International Eurasian Conference on Biological and Chemical Sciences (EurasianBioChem 2022), Ankara, Türkiye, 23 - 25 Ekim 2022, ss.1157-1161

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Ankara
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.1157-1161
  • Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Eski çağlardan beri geleneksel tıpta hastalıklardan korunma veya hastalık tedavisi için bitkiler kullanılmıştır. İçerdikleri fenolik bileşenlerinin gösterdiği antioksidan özelliklerinden kaynaklanan bu koruyuculuk ve sağaltım sebebiyle insanlar daha güvenli ve ekolojik ürünler aramakta ve bu nedenle doğal antioksidanlara olan eğilim her geçen gün artmaktadır. Bu çalışmada, Türkiye’ye endemik olan Sideritis cinsine ait S. libanotica ve S. brevidens türlerinin toprak üstü kısımlarının farklı konsantrasyonlarda (1,25; 2,5; 5 ve 10 mg/mL) metanol ekstreleri kullanılmıştır. Bir model alkilleyici ajan olarak çok sayıda genotoksisite çalışmasında kullanılan EMS ile indüklenmiş Drosophila melanogaster'in transheterozigot larvalarına bitki ekstreleri uygulanarak meyve sineklerinin yaşama yüzdesi belirlenmiş ve total antioksidan ve total oksidan kapasite düzeyleri kolorimetrik olarak ölçülmüştür. Bitki ekstraklarının konsantrasyon artışına bağlı olarak kontrole göre larvaların erginleşme yüzdeleri ile TAS değerlerinin artış gösterirken TOS değerlerinde istatistiksel olarak anlamlı düşüşler olduğu gözlenmiştir (p<0,05). Sonuç olarak, bitki ekstrelerinin meyve sineği larvalarının yaşama yüzdesini arttırıp, total oksidan ve antioksidan aktivitelerini düzenleyerek EMS toksisitesine karşı koruyucu etki gösterdiği tespit edilmiştir. Bununla birlikte, bitki ekstreleri arasında ölçülen parametreler açısından istatistiksel olarak önemli bir farklılık olmadığı bulunmuştur (p>0,05).

Plants have been used in traditional medicine for the prevention or treatment of diseases since ancient times. Due to the antioxidant properties of the phenolic components they contain, people are looking for safer and more ecological products due to this protection and treatment, and therefore the tendency towards natural antioxidants is increasing day by day. In this study, methanol extracts of different concentrations (1,25; 2,5; 5, and 10 mg/mL) of the aerial parts of S. libanotica and S. brevidens species belonging to the Sideritis genus, which are endemic to Türkiye, were used. The percentage of survival of fruit flies was determined by applying plant extracts to transheterozygous larvae of EMS, which is used as a model alkylating agent in numerous genotoxicity studies, induced Drosophila melanogaster, and total antioxidant and total oxidant capacity levels were measured colorimetrically. Depending on the increase in the concentration of plant extracts, it was observed that while the mating percentages and TAS values of the larvae increased compared to the control, there were statistically significant decreases in TOS values (p<0.05). As a result, it has been determined that the plant extracts have a protective effect against EMS toxicity by increasing the survival rate of fruit fly larvae and regulating their total oxidant and antioxidant activities. However, it was found that there was no statistically significant difference between the plant extracts in terms of the measured parameters (p>0.05).