Akademik Veri Yönetim Sistemi
Ticaret Hukuku Sempozyumu, Kırıkkale, Türkiye, 9 - 12 Şubat 2021, ss.131-168
Ticari işletmenin devri sözleşmesinde devrin kapsamı, Türk hukukunda çeşitli tartışmaların ortaya çıkmasına neden olmuştur. Bu tartışmaların odak noktası olarak da devir sözleşmesinde pasiflerin kapsam dışı bırakılıp bırakılamayacağı hususu, ortak bir paydada buluşmayı engelleyen en önemli sorunlardan birisi olarak karşımıza çıkmaktadır. Doktrindeki görüşler dikkate alındığında konunun genel olarak teminat teorisi ve irade serbestisi ilkesi çerçevesindeki çatışmalar neticesinde şekillendiği gözlemlenmektedir. Teminat teorisi görüşünü savunanlar, ticari işletme aktiflerinin pasifler için bir teminat oluşturması sebebiyle pasiflerin kapsam dışı bırakılamayacağını iddia etmektedirler. Yargıtay’ın verdiği çeşitli kararlarda da görüşünün bu yönde olduğu görülmektedir. Bu minvalde doktrinde, ticari işletmenin devri sözleşmesinde pasiflerin kapsam dışı bırakılmayacağına yönelik bir eğilimin olduğu iddia edilebilir. Diğer taraftan irade serbestisi görüşünü savunanlar ise, pasiflerin kapsam dışı bırakılabileceğini taraf iradelerinin üstünlüğünü ön planda tutarak ifade etmektedirler. Teminat görüşünü savunanlar ticari işletmenin devir sözleşmesinde alacaklıların katı bir şekilde korunması gerektiği prensibinden hareketle, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu m.202 kapsamında aktif ve pasiflerin birlikte devredilmesi gerektiğini emredici bir hüküm olarak ele almaktadırlar. Bu çalışmanın amacı, mevzuatta eksiklik gibi gözüken bu hususu göz önüne alarak, ticari işletme devri sözleşmesinde pasiflerin kapsam dışı bırakılıp bırakılamayacağı sorununu karşılaştırmalı hukuk perspektifinde değerlendirmek, pasiflerin kapsam dışı bırakıldığı bir senaryoda sözleşmenin geçerliliğini analiz etmek ve alacaklıların korunabileceği diğer yöntemlerin ve başvurabilecekleri hakların neler olduğu konularını incelemektir.