YENİLİKÇİ ÖLÇME YÖNTEMLERİ VE TASARIMLAR: MÜHENDİSLİK UYGULAMALARI, Dr. Öğr. Üyesi Merivan ŞAŞMAZ, Editör, İksad Yayınevi, Ankara, ss.3-141, 2021
Topraklama insan hayatının ve teçhizatın korunmasında kullanılan
anahtarlama elemanlarının görevini yerine getirmesi için çok büyük
önem teşkil etmektedir. Topraklama değeri farklı işlemler uygulanarak
düşürülebilmektedir. Bunlardan en çok kullanılan yöntem
topraklamada kullanılan topraklayıcıya paralel topraklayıcı
yerleştirmektir. Ama bazı toprak yapılarında bu işlemi
gerçekleştirmek zor olduğu için farklı yöntemler uygulanmaktadır.
Bunlardan bir tanesi de topraklayıcı etrafına kimyasal eklemektir.
Bu çalışmamızda topraklama geçiş direnç değerinin azaltılmasında
kullanılan kimyasalların etkisini gözlemlendi. Kullanılacak kimyasalın
zamanla gösterdiği değişim belli bir süre içerisinde incelendi. Belli
periyotlarla toprak geçiş direnci ölçümleri alındı. Soğuk hava
şartlarında nasıl bir dirençle karşılaşılacak, sıcak hava şartlarında nasıl
bir dirençle karşılaşılacak gibi durumların tespiti yapıldı.
Son yıllarda dağıtım sektöründe en çok kullanılan kimyasallar;
metalürjik kok kömürü, tuz, gem tozu kimyasallarıdır. Bunların
yanında geçiş direncini azaltan sodyum klorür, kalsiyum klorür, bakır
sülfat, magnezyum sülfat, potasyum nitrat, bentonit ve karbon karası
gibi kimyasallar da mevcuttur.
Bu çalışmada kullanılan kimyasalların 2 tanesi dağıtım sektöründe
kullanılan kimyasallardan, 2 tanesi ise topraklama direnci üzerindeki
etkisi denenmemiş olan perlit ve karbon karasıdır. Kullanılacak
kimyasalların iletkenler üzerinde nasıl bir etki oluşturacağı
gözlemlendi. Bu çalışma sayesinde kimyasalların iletkende kazıklar
6 YENİLİKÇİ ÖLÇME YÖNTEMLERİ VE TASARIMLAR: Mühendislik
Uygulamaları
üzerinde korozyon oluşturup oluşturmayacağı ve oluşturursa ne
kadarlık bir deformasyona sebep olacağı gözlemlendi.
Dağıtım tesisleri kurulurken direklerin topraklamasında çoğunlukla
maliyetten dolayı galvaniz çelik topraklayıcı kullanılmaktadır. Ama
zaman geçtikçe galvaniz çeliklerin direnç değerlerinde önemli
değişikler yaşandığı bilinmektedir. Kullanacağımız kimyasalların bu
galvaniz çelik topraklayıcı üzerinde de etkisi gözlemlendi.