Akademik Veri Yönetim Sistemi
SDÜ FEN-EDEBİYAT FAKÜLTESİ SOSYAL BİLİMLER DERGİSİ, cilt.54, sa.54, ss.1-26, 2021 (Hakemli Dergi)
2000’li yıllardan itibaren uluslararası literatürde, Batı toplumlarında yaşanan İslam ve Müslüman karşıtı söylem ve olaylara koşut olarak yazılan raporlar ve yapılan çalışmaların kuramsal çeşitlilikle artmış olması; islamofobi kavramının bilimsel araştırmalar için düzenleyici bir işlevde olduğu şeklinde değerlendirilmektedir. İslamofobi çalışmalarında söz konusu olguya genel olarak ön yargı, ırkçılık, oryantalizm ve postkolonyalizm kavram ve kuramlarıyla yaklaşıldığı görülmektedir. Bu çalışmada 45 Türkçe makale örneklemi üzerinden islamofobi çalışmalarında kuramsal yaklaşımlar incelenmektedir. Türkçe araştırmaların önemli bir kısmının islamofobiye uluslararası çalışmalardaki gibi ön yargı, oryantalizm ve ırkçılık açısından (18 makale, %40) yaklaştıkları; yalnızca bir çalışmada (%2) postkolonyal teorinin ön plana çıkarıldığı; geri kalan çalışmalarda ise (26 makale, %58) olguya çeşitli disiplinlere ait kavram ve teoriler açısından yaklaşıldığı tespit edilmiştir. Çalışmaların bir kısmının kuramsal bütünlükten uzak bir görünüm arz etmesinin yanında bir kısmının da çoklu kuramsal yaklaşım özelliği gösterdiği, İngilizce ve Almanca literatüre kıyasla Türkçe literatürde islamofobinin hem nicelik hem de disiplin ve yöntem çeşitliliği açısından yeterince incelenmediği gözlemlenmiştir. Çalışma sonunda yeni araştırmalar için söz konusu olgunun savunmacılığı aşan bir şekilde, güvenilir bilimsel yöntemlerle ve sınanabilir farklı teorilere dayandırılarak incelenmesi önerisi getirilmektedir.