Octavio Paz’ın Yazınsal Yaklaşımı ve Çeviriye İlişkin Görüşleri Üzerine Bir Değerlendirme


Creative Commons License

Abdal G.

İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi [itobiad], cilt.8, sa.1, ss.735-748, 2019 (Hakemli Dergi)

Özet

Bu çalışmanın amacı, Meksikalı şair Octavio Paz’ın “Söz Sanatı ve Söze Bağlılık Açısından Çeviri” başlıklı yazısından hareketle, Paz’ın çeviriye ilişkin düşüncelerini tartışmaya açmaktır. Çeviri eylemini diller üstü bir yaratma eylemi olarak gören Paz, yazı içerisinde, geçmişten günümüze çeviri tartışmalarına sıklıkla konu olan birtakım kavramlar (eşdeğerlik, yerlileştirme, yabancılaştırma, vb.) aracılığıyla çeviri kavramı üzerine düşüncelerini ortaya koymuştur. Bu çalışmanın birinci aşamasında, Octavio Paz’ın yaşamı kısaca ele alınmakta; ikinci aşamasında, yazın üzerine düşünceleri değerlendirilmekte; üçüncü aşamasında ise “Söz Sanatı ve Söze Bağlılık Açısından Çeviri” başlıklı yazısından hareketle, yazın çevirisi üzerine bakış açısına odaklanılmaktadır. Çalışma sonucunda, şairin yazın üzerine görüşlerinin yaşam deneyimlerinden büyük oranda etkilendiği ve yazın üzerine görüşleriyle çeviriye ilişkin düşünceleri arasında koşutluklar olduğu tespit edilmiştir. 

Anahtar Kelimeler: Octavio Paz, Yazın Çevirisi, Çeviri Evrenselleri, Çevirmen Araştırmaları, Yeniden Yazma, Çevrilebilirlik, Metinlerarasılık. 

A Review on Octavio Paz’s Literary Approach and Thoughts about Translation

The purpose of this study is to discuss the thoughts of Octavio Paz, a Mexican poet, about translation in the light of his article titled “Translation: Literature and Letters.” Seeing the act of translation as a trans-linguistic act of creation; Paz expressed his thoughts about the concept of translation in his texts through certain concepts (such as equivalence, endenization, alienation), which have frequently been subject to translation debates from past to present. In the first stage of the study, the life of Octavio Paz is briefly discussed; in the second part, his thoughts about literature are evaluated; and in the third part, his viewpoint on literary translation is centered upon in the light of his article titled “Translation: Literature and Letters.” As a result of the study, it was concluded that the thoughts of the poet about literature had greatly been influenced by his life experiences and there were parallelisms between his thoughts about literature and his thoughts about literary translation.

Keywords: Octavio Paz, Literary Translation, Translation Universals, Translator Studies, Rewriting, Translatability, Intertextuality.