Kırmızı Pelerinli Kent Kitabının İngilizceye Çevirisinin Çeviri Kuramında Toplumsal Cinsiyet ve Yeniden Yazma Ekseninde Bir Değerlendirmesi


Creative Commons License

Abdal G.

Mediterranean Journal of Humanities, cilt.7, sa.1, ss.1-13, 2017 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 7 Sayı: 1
  • Basım Tarihi: 2017
  • Doi Numarası: 10.13114/mjh.2017.315
  • Dergi Adı: Mediterranean Journal of Humanities
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.1-13
  • Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Bir kadın yazar olarak, Aslı Erdoğan, anlatılarını dünyanın kurulu düzenine karşı dirençle ayakta kalma isteğiyle kurgular. Kırmızı Pelerinli Kent’te ana izleği oluşturan kent imgesi, Rio şehrinde vücut bulur. Kitabın başkahramanı Özgür, zıtlıkların ortasında çareyi bir ‘kırmızı pelerinli kent’ kitabı yazmakta bulmuştur. Metnin kadın çevirmeni Amy Marie Spangler metni toplumsal cinsiyet eşitliği temelli bir çeviri yaklaşımıyla yeniden yazma girişimi olarak ele alır. Bu çalışma içerisinde, Aslı Erdoğan’ın Kırmızı Pelerinli Kent kitabının çevirisi The City in Crimson Cloak kitabı, metnin Amerikalı çevirmeni Amy Marie Spangler’ın Rio de Janeiro’da geçen Türkçe bir öyküyü çevirme motivasyonu çerçevesinde çözümlenmiştir. Çalışmanın amacı hem çevirmenin hem de yazarın kişiliklerinden izler taşıyan çeviri metindeki kültüre bağlı ve toplumsal cinsiyet temalı çeviri kararlarının izini sürmektir. Çalışmanın ilk bölümünde, Aslı Erdoğan’ın üslubu ve kitaplarında kullandığı temalar okur bakış açısı üzerinden ele alınmıştır. İkinci kısımda, kaynak metin Kırmızı Pelerinli Kent kitabındaki kültürel öğeler üzerinden öykünün ana hattı çizilmiş; üçüncü kısımda, çevirmenin aldığı kararlar, önceki bölümde bahsedilen kültürel öğeler de göz önünde tutularak, kültürel çeviri kuramında toplumsal cinsiyet ve yeniden yazma kavramları ışığında değerlendirilmiştir. Yapılan incelemeler ve değerlendirmeler sonucunda, çevirmenin kültürel sınırları yansıtma, dilsel gelenekleri birleştirme ve çevirinin uzamını genişletme girişimleriyle metnin çeviri versiyonunun kültürel anlamda bir melez metine dönüştüğü fark edilmiştir.

Anahtar sözcükler: Toplumsal Cinsiyet, Edebiyat Çevirisi, Cinsiyete Dayalı Çeviri, Yeniden Yazma, Kültürel Çeviri Kuramı

As a woman writer, Aslı Erdoğan has been able to produce many works through her resistance against the established order of the world. The image of the city, the main theme of The City in Crimson Cloak, comes into body in the city of Rio. The book’s main character Özgür resorts to writing her version of “The City in Crimson Cloak”. The female translator of the text, Amy Marie Spangler, surveys the text with an attempt to rewrite it through a gender equality based approach. In this paper, the translation of her book is analyzed through an American translator’s motive to translate a Turkish story taking place in Rio. The aim is to trace the culture and gender related decisions in the translated text which seems to bear features of personalities of both the translator and the author. In the first part of the paper, Aslı Erdoğan’s writing style and themes in her books are surveyed from a native readers perspective. In the second part, main line of the story is drawn upon cultural elements in the source text. In the third part, the decisions made by the translator are studied via the cultural elements in the previous part under the concepts of gender and rewriting in cultural translation theory. After the process of analysis, it was realized that the translated version of the text became a culturally hybridized text with the translator’s attempt towards reflecting cultural boundaries, combining linguistic traditions and broadening the perspective of translation.

Keywords: Gender, Literary Translation, Gender Translation, Rewriting, Cultural Translation Theory