Georg Simmel’in Din Teorisinin Temel Yaklaşımları


Creative Commons License

Aslan A.

Marifetname, cilt.8, sa.2, ss.503-531, 2021 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 8 Sayı: 2
  • Basım Tarihi: 2021
  • Doi Numarası: 10.47425/marifetname.vi.995309
  • Dergi Adı: Marifetname
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.503-531
  • Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

: Günümüz sosyoloji teorisinde fikirleri yeniden keşfedilen Simmel’ın din teorisi ve din sosyolojine katkısı ise nispeten ihmal edilmiştir. Onun yaklaşımının temelinde sosyal ve tarihsel bir fenomen olarak din ile insanın doğasında yer alan dinselliğe dayalı öznel dindarlık ayrımı yer almaktadır. Simmel’a göre "belirli bir manevi nitelik" veya "ruhun tutumu" olarak insan doğasında yer alan dinsellik, insanın dünyaya bir bütün olarak bakmasına ve dinin kültürel bir ürün olarak oluşmasına imkân tanımaktadır. O, geliştirdiği doğal dinsellik eğilimi (religioid) kavramıyla dinin sanat gibi farklı alanlarda da yansıtılabilen bireysel temelini tespit etmektedir. Simmel’a göre bu eğilim insanlar arası etkileşimlerle şekillenerek dine dönüşmektedir. Dini insan etkileşimleri ile temellendirmeye çalışan Simmel, insanın birçok ilişkisinin özünün dinî karakterde olduğunu savunmuştur. Örneğin inanç ona göre bireyler arasında bir ilişki biçimidir ve zamanla bu inançtan Tanrı fikri doğmaktadır. Türkçe literatürde Simmel’ın din teorisine ve din sosyolojine katkısına dair bir makale dışında bütünlüklü bir çalışma bulunmamaktadır. Büyük ölçüde Simmel’ın dine ilişkin metinlerinin orijinal dilden yeniden okunmasını esas alan bu makale, onun din sosyolojine katkısını; din anlayışını, din ile dindarlık ve din ile kültür ilişkisine dair yaklaşımlarını betimlemektedir.