HUKUK MUHAKEMELERİ KANUNUNUN YETKİ SÖZLEŞMESİNE İLİŞKİN 17. MADDESİNDEKİ SÖZLEŞMENİN TARAFLARINA İLİŞKİN HÜKMÜN DEĞERLENDİRİLMESİ


Aydemir F.

ULUSLARARASI NECMETTİN ERBAKAN HUKUK KONGRESİ, Konya, Turkey, 10 - 12 April 2021, pp.552-574

  • Publication Type: Conference Paper / Full Text
  • City: Konya
  • Country: Turkey
  • Page Numbers: pp.552-574
  • Erzincan Binali Yildirim University Affiliated: Yes

Abstract

ÖZET

1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun (HUMK) yerini 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK) almıştır. HMK’nın 5-19. maddeleri, mahkemelerin yetkisine ilişkin olup 17-18. maddelerde ise yetki sözleşmesine ilişkin hükümler düzenlenmiştir.

HMK’nın 18. maddesi “Yetki sözleşmesinin geçerlilik şartları” başlığını taşımaktadır. Ancak yetki sözleşmesinin geçerlilik şartları, sadece 18. maddede değil ayrıca HMK’nın “Yetki sözleşmeleri” başlıklı 17. maddesinde de yer almaktadır. HMK’nın 17. maddesinin birinci fıkrasının ilk cümlesi hükmüne göre, ancak tacir veya kamu tüzel kişileri bir veya birden fazla mahkemeyi sözleşmeyle yetkili kılabilirler. Dolayısıyla geçerli bir yetki sözleşmesinin varlığı için sözleşmenin, tacir veya kamu tüzel kişileri arasında yapılmış olması gereklidir. Sözleşmenin taraflarına ilişkin bu sınırlayıcı düzenleme, yetki sözleşmesine ilişkin HUMK ve HMK arasındaki en önemli farktır. İşte bu çalışmada, HMK’nın anılan hükmüne göre geçerli bir yetki sözleşmesi yapabilmek için yetki sözleşmesinin tarafları açısından getirilen bu sınırlama, doktrindeki eleştiri ve görüşler çerçevesinde yabancı hukuktaki düzenlemeleri ile birlikte incelenmeye çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler: Yetki sözleşmesinin tarafları, HMK m. 17, tacir veya kamu tüzel kişisi.