Akademik Veri Yönetim Sistemi
KÜLTÜR ARAŞTIRMALARI DERGİSİ, sa.8, ss.186-216, 2021 (Hakemli Dergi)
Bu çalışmanın amacı, Encore Yayınevi tarafından 2014 yılında Mehtap Gün Ayral çevirisiyle yayınlanan Katharine Burdekin’in feminist spekülatif eseri Swastika Geceleri’nde [Swastika Night] (1937) çevirmen görünürlüğünü/görünmezliğini tartışmaktır. Çalışmanın birinci bölümünde, feminist spekülatif yazın kısaca tanıtılmakta ve feminist spekülatif yazın eserlerinin çevirisinde öne çıkan unsurlara (biçem, biçim, sözcük seçimi, belirli bir alana özgü jargon kullanımı, vb.) yer verilmektedir. Çalışmanın ikinci bölümünde, Lawrence Venuti’nin kuramsal bakış açısından hareketle şeffaflık ile akıcılık, yerlileştirme ile yabancılaştırma, görünürlük ile görünmezlik ikiliklerine dair kuramsal bir çerçeve çizilmekte, bu kavramların çeviri kararları bağlamında olası yansımaları ele alınmaktadır. Çalışmanın üçüncü bölümünde ise, Swastika Geceleri çevirmeni Mehtap Gün Ayral’ın kararları üç başlık altında değerlendirilmektedir: Birinci alt başlıkta, biçimsel düzeyde kararlara, ikinci alt başlıkta, sözcük düzeyinde kararlara, üçüncü alt başlıkta ise sözdizim düzeyinde kararlara odaklanılmaktadır. Böylece, feminist spekülatif bir metin olarak öne çıkan Swastika Geceleri’nin çevirisinde hangi unsurların önem kazandığı, söz konusu unsurların çevirisinde alınan kararların çevirmeni daha görünür/görünmez kılıp kılmadığı sorularına yanıtlar aranmıştır. Yerlileştirme ve yabancılaştırma stratejileri bağlamında alınan çeviri kararları incelendiğinde, çevirmen Mehtap Gün Ayral’ın öznel kararlar almaktan çekinmediği ve bir çevirmen-yazar profili oluşturduğu gözlemlenmiştir.
Anahtar Sözcükler: Katharine Burdekin, Mehtap Gün Ayral, feminist spekülatif yazın,
yazın çevirisi, görünürlük/görünmezlik, yerlileştirme/yabancılaştırma.
The aim of this study is to discuss the visibility/invisibility of the translator Mehtap Gün Ayral through her translatorial decisions in Katharine Burdekin's feminist speculative work entitled Swastika Night (1937) published by Encore Publishing in 2014 in Turkey. In the first part of the study, feminist speculative literature is briefly introduced, and prominent aspects (style, form, word choice, use of jargon peculiar to a specific area, etc.) of the translation of feminist speculative literature are evaluated. In the second part, a theoretical framework on the concepts of transparency/fluency, domestication/foreignization, visibility/invisibility is drawn based on Lawrence Venuti's theoretical perspective, and possible reflections of these concepts in translatorial decisions are discussed. In the third part, translator's decisions are respectively evaluated under three headings: The first subtitle focusing on the decisions at the formal level, the second subtitle spared for the word-level decisions, and the third subtitle containing the syntax-level decisions by the translator. By this way, answers were sought for the questions of which elements have made the translation of Swastika Night stand out as a feminist speculative text, and whether the decisions taken in the translation of these elements make the translator more visible/invisible. Based on the translatorial decisions taken in the context of domestication and foreignization, it has been observed that the translator Mehtap Gün Ayral did not hesitate to take subjective decisions, and that she formed a translator-writer profile by herself throughout the process of translation.
Keywords: Katharine Burdekin, Mehtap Gün Ayral, feminist speculative fiction, literary translation, visibility/invisibility, domestication/foreignization.