Akademik Veri Yönetim Sistemi
Kumbasaroğlu H., Dağdemir V.(Yürütücü)
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2006 - 2008
Bu çalışma, 2006 üretim döneminde Erzurum’da makine sahibi olan ve olmayan işletmelerde ürün maliyetlerini hesaplayarak makine sahibi olmanın mı yoksa kiralamanın mı karlı olduğunu belirlemek amacı ile yapılmıştır.
Çalışmada materyal olarak, Erzurum ili; Merkez ilçe, Ilıca, Aşkale, Pasinler, Köprüköy ve Horasan ilçelerine bağlı 30 köyde faaliyette bulunan çiftçilerle yapılan toplam 200 adet anket verileri kullanılmıştır. Ayrıca konu ile ilgili literatür, kamu kuruluşlarından ve web sitelerinden elde edilen bilgiler de çalışmada materyal olarak kullanılmıştır. Araştırmada işletmeler makine sahibi olan ve olmayan şeklinde 2 gruba ayrılarak analize tabi tutulmuştur.
Çalışmada yapılan analiz sonuçlarına göre makine sahibi olmanın makine kiralamadan daha üstün olduğu belirlenmiştir. Maliyet hesabı yapılan on ürünün hepsinde makine kullanan işletmelerin elde ettikleri gelir ile üretim masraflarının hepsini karşıladığı ve kar elde ettikleri belirlenmiştir. Makine sahibi olmayan işletmelerde ise değişen masraflar karşılanmış ama arpa, çavdar ve fiğ de üretim masraflarının karşılanmadığı tespit edilmiştir. Her iki grupta da pay eşitlikleri translog maliyet fonksiyonu kullanılarak, I. grup işletmelerde işgücü, arazi, gübre, yakıt, II. Grup işletmelerde işgücü, arazi, gübre ve makine kirası için fiyat, çapraz ve Morishima teknik ikame esneklikleri elde edilmiştir. Model çözümleri Görünüşte İlgisiz Regresyon (SUR) ile gerçekleştirilmiştir.
Sonuç olarak, makine sahibi olmanın karlı olduğu ve devlet desteği alındıktan sonra elde edilen gelirin daha fazla olduğu tespit edilmiştir. Çiftçilere makine sahibi olmanın kiralamadan daha karlı olduğunu ve devletin alet-makine satın alırken verdiği destekler hakkında bilgi verilmelidir.