Akademik Veri Yönetim Sistemi
SARIGÖL M. (Yürütücü), DURAKLI Z.
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2021 - 2022
Taşkınların tahmininde ve taşkınların meydana geldiği bölgede gerekli
tüm önlemlerin alınmasında taşkın öteleme analizi büyük önem taşımaktadır.
Taşkın kayıplarını azaltmak için doğru ve hızlı taşkın tahmini çok önemlidir.
Günümüzde araştırmacılar, karmaşık problemleri analiz etme yeteneklerinin
yüksek olması nedeniyle daha çok yapay zeka yöntemlerini tercih etmektedir. Bu
çalışmada geçmiş taşkın verilerine farklı makine öğrenmesi algoritmaları uygulanarak
kurulan modellerin taşkın öteleme hesaplamalarındaki başarısı ölçülmeye
çalışılmıştır. Kızılırmak Havzası’ndaki Kızılırmak Nehri üzerinde yer alan
D15A290 Dikmencik ve E15A035 Söğütlühan Akım Gözlem İstasyonlarına (AGİ) ait
günlük ortalama hidrograf verileri kullanılmıştır. Bu veriler Yapay Sinir
Ağları Metodu (YSA) ve Ağ Tabanlı Bulanık Mantık Çıkarım Sistemi (ANFIS)
kullanılarak eğitim ve test aşamalarından geçirilmiş, daha sonra kurulan bu
modellere 2020 yılındaki taşkın verileri uygulanarak Taşkın Öteleme hesapları
yapılmıştır Elde edilen sonuçlar, hem ölçülmüş değerlerle hem de YSA ve ANFIS
sonuçları ile karşılaştırılmıştır. Karşılaştırma analizinde Belirlilik
Katsayısı (R2), Hataların Ortalama Karekökü (HOK) değerleri
hesaplanmıştır. Sonuçta, günlük akım verilerinin uygulandığı Yapay Sinir Ağları
Metodu ve Ağ Tabanlı Bulanık Mantık Çıkarım Sistemi ile yapılan tahmin
sonuçlarının oldukça iyi sonuçlar verdiği, bir sonraki yıla ait taşkın öteleme
sonuçlarının ise çok iyi bir düzeyde olduğu tespit edilmiştir.